واکاوی اصول طراحی مسجد مبتنی برآراء حکمت اشراقی

شیخ شهاب الدین سهروردی، باالهام گیری ازحکمت خسروانی ایران باستان و حکمای یونان، پایه گذاریکی ازمهمترین جریان های فکری تمدن اسلامی، یعنی حکمت اشراق شد. تعریف وی ازنوروسلسله مراتب نوردرجهان بینی مکتب اشراقی و اثبات عالم مثال به عنوان جهان قائم بالذات حقایق، عامل موثری دراعتلا و شکوفایی آرای حکمی درساحت هنرو معماری اسلامی ومنبع الهامی برای هنرمند مسلمان بود. نوربه عنوان رمزحقیقت دردست هنرمند مسلمان، ابزاری نمادین برای پیوند باملکوت وتمثیلی از جلوه ی وجودمطلق وبه تعبیر شیخ اشراق ، نورالانواراست ، که موجودات به نسبت قرب به روشنایی آن از وجودبهره مندند. هویت معنوی معماری اسلامخی، به عنوان یکی از مملوس ترین ومحسوس ترین هنرها، درکالبدمساحد اسلامی، باپیوند به حکمت اشراقی وپیروی ازاصول آن تعریف می شود. این مقابله پس از شرحی براندیشه های اشراقی سهروردی، باتعریف وتبیین نوردرحکمت اسلامی وبررسی جایگاه آن در معماری، به واکاوی اصول طراحی مسجد مبتنی برآرای حکمت اشراقی می پردازد. ازاین رو با بررسی اسناد کتابخانه ای جمع آوری شده ، به توصیف وتحلیل داده ها پرداخته و درپی یافتن پاسخ این سوال که هنرمند مسلمان ، چگونه بابه کارگیری نور، سعی درارتقای کیفیت های معنوی وعرفانی این مهم ترین بنای اسلامی داشته است ؟ تحلیل یافته های نگارنده، نشان می دهد که معماری مساجد هم سو بااصول، مبانی و جهان بینی حکمت اشراقی، درطراحی فضا، به کارگیری نقوش وتزیینات وکارکردانعکاس خود، سعی درتجلی ذات مقدس نورالانوار درکالبد خانه های زمینی خدادارد.

کلیدواژه ها:

حکمت اشراقی ، نور ، مسجد ، تجلی ، هنرمقدس