پهنهبندی خطر و پتانسیل زمین لغزش در حوضه کندیرق چای با استفاده از مدل بیز وسیستم اطلاعات جغرافیایی

در سالهای اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمین لغزش، بشر در صدد کاهش زیانهای آن برآمده است.بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش و رتبه بندی آنها میتوان تا حدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیدهجلوگیری نمود. هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر در وقوع زمینلغزش حوضه کندیرق چای و پهنه بندی این حوضه به لحاظ خطر رخداد زمین لغزش با استفاده از روشهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و قضیه بیز میباشد. در این راستا با توجه به مرفومتری حوضه و نیز نتایج پژوهش های گذشته، 11 عامل موثر در رخداد زمین لغزشهای حوضه آبریز کندیرق چای شامل لیتولوژی، کاربری اراضی، بارش، شیب، جهت شیب، فاصله از جاده، فاصله از گسل و فاصله از آبراهه، شاخص قدرت آبراههSPI و شاخص حمل رسوبSTI شناسایی و مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه جهت امتیازدهی به عوامل و معیارها و طبقه بندی آنها از روش قضیه بیز استفاده شده است. پس از تهیه داده ها با استفاده از پارامترهای فوق برای تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش از مدل بیز در نم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. بدینصورت که برای مقایسه و رتبه بندی پارامترها و تعیین وزن کلاس های هر پارامتر از مدل قضیه بیز استفاده شده است. نقشه نهایی نشان دادکه حوضه از نظر زمین لغزش دارای 4کلاس میباشد. نتایج نشان میدهد که پهنه های با خطر کم و پهنه هایی با خطر زیاد دارای کمترین مساحت در سطح حوضه کندیرقچای هستند. از طرف دیگر پهنه های با خطر متوسط وخطر خیلی زیاد بیشترین مساحت حوضه را به خود اختصاص دادهاند. تطبیق سطوح لغزش یافته و پهنه های مواجه با خطر نشان میدهد که مناطقی که در رده خطر خیلی زیاد و متوسط قرار دارند دارای بیشترین مساحت از سطوح لغزشی هستند. به طوریکه پهنه با خطر خیلی زیاد 35 درصد 79 کیلومتر مربع و پهنه با خطر زیاد32.6درصد 72 کیلومترمربع از زمین لغزش ها را به خود اختصاص داده اند. به عبارت دیگر بیش از 77 درصد زمین لغزشها با پهنه های خطر خیلی زیاد و متوسط مطابقت دارند. همچنین عوامل سنگشناسی، شیب و فاصله از آبراهه بیشترین تاثیر را در وقوع زمین لغزش داشته-اند.

کلیدواژه ها:

زمین لغزش ، قضیه بیز ، سیستم اطلاعات جغرافیایی کندیرق چای ، پهنه بندی خطر.