مدرسه تاریخی خیرآباد بنایی از دوره صفویه بررسی معماری قلعه مدرسه بهبهان

مدرسه خیرآباد بهبهان واقع در روستای خیرآباد و در مجاورت رودخانه خیرآباد قرار دارد. این مدرسه تنها مدرسه صفوی در خوزستان و یکی از منسجمترین بناهای آموزشی این دوره است که از لحاظ خوانایی، هیئت و هموزنی بنا، آجرکاری و فنون طاقزنی از جایگاه والایی برخوردار بوده؛ که البته تا کنون از حیث معماری مورد کاوش قرار نگرفته و تحقیقی از آن در جایی به ثبت نرسیده است. لذا سوال اصلی پژوهش برآنست تا به چیستی ویژگی های کالبدی-معماری مدرسه خیرآباد در دوره صفویه دست یابد. از این رو پژوهش حاضر بر آن است از روش توصیفی-تحلیلی بر پایه بررسی های میدانی و مطالعات کتابخانه ای، ویژگی های معماری، تزئینی و خصوصیات سبک شناختی بنا مدرسه خیرآباد بهبهان را تبیین کند. پس از بررسی-های صورت گرفته از بنا مشخص شد که مدرسه خیرآباد بهبهان با تبعیت از الگوی تاریخی و استفاده از عدد چهار، دارای چهار ضلع مساوی (پلان مربع در صورت تکامل)، چهار باغچه و چهار ایوان بوده که هر کدام از ایوانها به جز ایوان رو به قبله، دارای ورودی میباشد. این موضوع نشان دهنده آنست که این مدرسه یا فضای عبادی آن کارکرد خصوصی نداشته و مورد استفاده عموم قرار میگرفت. به طور کلی مدرسه خیرآباد دارای یک حیاط مرکزی، چهار ایوانچه در نقاط تلاقی اضلاع و شش ایوانچه(حجره) در هر ضلع میباشد که در مرکز آنها یک ایوان بزرگ قرار دارد، میباشد.

کلیدواژه ها:

مدرسه ، خیرآباد ، معماری ، صفویه ، بهبهان.