محور بصری و حرکتی و جایگاه آن در معماری مسکونی دوره قاجار شیراز

پژوهش حاضر در پی شناخت نقش مفاهیم پایه ای دید و نور و مظاهر آن در معماری بناهای دوره اسلامی شیراز و بیانروش ها، انواع و دلایل به کارگیری این مفاهیم در زندگی انسان دارد. فرضیه اصلی در مقاله حاضر این است که نور و دیددر طراحی بناها علی الخصوص خانه ها نقش اساسی دارد و دید در برخی موارد از نور مهمتر بوده است. لذا با بررسی میدانیو کتابخانه ای به روش توصیفی تحلیلی به تحلیل باغ ها، مساجد و خانه های شیراز پرداخته شده است. نتایج حاصل از اینکنکاش نشان میدهد نور در طراحی پلان، چیدمان فضاها، جهت گیری فضاها، فرم هندسی آن ها، ارسی ها و ایجادسلسله مراتب و انتقال فضایی استفاده شده است. به کارگیری پدیده گلخانه ای، شکست و انعکاس نور از دیگر مواردکارکرد آن است. محور بصری و دید اهمیت ویژه ای دارد و در چیدمان فضاهای اصلی مساجد، باغ ها و خانه ها همیشه دراولویت بوده است.

کلیدواژه ها:

محور بصری ، محور حرکتی ، معماری مسکونی ، شیراز ، دوره قاجار ، نور