فضاهای چند عملکردی در مسکن ایران ( نمونه های موردی معماری سنتی و مسکن امروز)

از میان کاربری های مختلف، خانه بیشترین محل حضور انسان است و لذا مهم ترین انتظاری که از آن می رود، پاسخگویی به نیازهای مختلف (و بعضا متضاد) ساکنان آن است. همچنین تغییرات نظام فعالیتی کاربران خانه نسبت به سایر کاربری ها آهنگ سریع تری دارد که این امر انطباق هرچه بیشتر فضای زندگی با این تنوع فعالیتی را طلب می کند . بر پایه چنین نگرشی این گونه به نظر می رسد که چند عملکردی بودن فضاها در مسکن، یکی از مهم ترین مضامینی باشد که در خصوص پاسخگویی به نیازهای متنوع ساکنان آن کاربرد دارد. در این پژوهش فضاهای چند عملکردی به عنوان نمودی روشن و برجسته از تطبیق پذیری مسکن، یکی از معیارهای اساسی در میزان مطلوبیت فضایی خانه محسوب شده و می تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای تغییر پذیر، با تغییر شرایط استفاده کنندگان از فضا باشد. هدف از این پژوهش نشان دادن قابلیت های ویژه فضاهای چند عملکردی برای پاسخگویی به نیازها می باشد. برای سنجش میزان چند عملکردی بودن سازمان فضایی خانه های سنتی و معاصر، نمونه هایی مربوط به وسیله نرم افزار چیدمان فضا تحلیل شد. چرا که این روش به منظور کشف الگوهای نهان موجود در یک محیط کالبدی، به مطالعه انتظام فضایی در آن محیط می پردازد. نتایج نشان می دهد نمونه های سنتی با توجه به مولفه های کالبدی، دارای فضاهایی با پتانسیل فضایی و بهره وری بسیار بالا تری نسبت به مسکن امروزی هستند.

کلیدواژه ها:

مسکن انعطاف پذیر ، فضای چند عملکردی ، مسکن سنتی ، مسکن معاصر