مرور گسترده برنامه ها، استراتژی ها و شاخص های اجتماعی شدن سلامت با تمرکز بر مشارکتهای اجتماعی و همکاری های بین بخشی

مقدمه بر اساس اعلامیه آلماآتا همکاری های بین بخشی و همچنین مشارکت اجتماعی بعنوان مهمترین اصول دستیابی کشور -ها به سطح قابل قبول سلامت و اجرایی شدن استراتژی مراقبت های اولیه بهداشتی می باشد. هدف از این مرور گستردهشناسایی استراتژی ها، شاخص ها و پیامدهای اجتماعی شدن سلامت با تمرکز بر مشارکت های اجتماعی و همکاری های بین-بخشی می باشد.روش کار مطالعه حاضر یک مرور گسترده (Scoping Review) می باشد. پایگاه های داده ای PubMed ، Scopus ، web of science در فاصله زمانی بین سالهای 1978 و 2019 جستجو شدند. برنامه ها، شاخص ها و استراتژی های جلب مشارکتمردم در برنامه های سلامت و همکاری های بین بخشی بعنوان ارکان اجتماعی شدن سلامت استخراج شدند. محتوای مقالات بااستفاده از روش تحلیل محتوا تحلیل و در قالب جداول خلاصه سازی گزارش گردید.یافته ها در نهایت تعداد 32 مقاله و 3 گزارش وارد مطالعه شدند. مهمترین برنامه های جلب مشارکت مردم از 15 مطالعه موردبررسی شامل کمیسیون و شوراهای سلامت در سطح شهرداری و جامعه، کارکنان بهداشت جامعه و کمیته های مشورتیترکیبی بودند. شاخص های مشارکت اجتماعی در برنامه های سلامت از 13 مطالعه در حیطه های ارزیابی نیازها، رهبری، بسیجمنابع، مدیریت و سازماندهی طبقه بندی شدند. همچنین مهمترین استراتزی های جلب مشارکت اجتماعی شناخت درون-دادهای جامعه، حمایت سیاسی دولت، سیستم سلامت پاسخگو، شنیدن صدای مردم و مشارکت مردم در تصمیم گیریشناسایی شدند. همچنین توسعه و سازماندهی روابط بین بخشی، افزایش ظرفیت نیروی کار، حمایت، قانونگذاری و بسیجاجتماعی، درگیری همه بخش ها در ترویج بهداشت و پیشگیری از بیماری بعنوان استراتژی های همکاری بین بخشی و مواردیمانند میزان همکاری بخش سلامت با سایر بخش ها در کاهش نابرابری های بهداشتی، تعداد و تنوع بخش های درگیر درهمکاری های بین بخشی، میزان هماهنگی اهداف بخش ها، مشخص بودن بخش های همکاری کننده و استفاده از هماهنگکننده بهداشت عمومی بعنوان شاخص های همکاری بین بخشی شناسایی گردیدند.نتیجه گیری با توجه به مطالعه حاضر شاخص ها و استراتژی های متنوعی برای جلب مشارکت مردم در امر سلامت و نیزجذب و ایجاد همکاری های بین بخشی وجود دارد که در کشورهای مختلف، متناسب با شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وسیاسی آنها بکار برده شده است. شناسایی این شاخص ها و استراتژی ها و الگوبرداری از آنها در این دو حوزه کمک شایانی بهترویج مشارکت مردم در سلامت و توسعه همکاری های بین بخشی خواهدنمود.

کلیدواژه ها:

اجتماعی شدن سلامت ، مشارکت اجتماعی ، همکاری های بین بخشی