پایش فرونشست ناشی از برداشت آب زیرزمینی در دشت مشهد

وقوع پدیده ی فرونشست سطح زمین طی سال های اخیر در بخش های وسیعی از ایران و از جمله در مناطقی از دشت مشهد به مرحله ی بحرانی رسیده است. مطالعات زمین شناسی و ژیوتکنیکی در این منطقه به همراه ارزیابی داده های GPS ، ترازیابی و نیز استفاده از تکنیک های تداخل سنجی راداری حاکی از فرونشست قابل توجه در دشت مشهد و به خصوص در شمال غرب این منطقه دارد. علاوه بر این، بررسی داده های چاه های پیزومتری نشان داده است که در مناطقی از دشت مشهد که فرونشست رخ داده است، سطح آب زیرزمینی نیز پایین رفته است. بنابراین، در این مقاله ضمن بررسی تحقیقاتی که تاکنون روی فرونشست مشهد کار شده است، تاریخچه ی فرونشست ناشی از آب زیرزمینی به عنوان علت اصلی این پدیده در مشهد نیز آورده شده است و مورد بحث قرار گرفته است. بیشترین مقدار نشست در دشت مشهد بنا بر تحقیقات پیشین در حدود 25 سانتیمتر در سال بیان شده است. همچنین مقدار فرونشست زمین برای هر ده متر افت سطح آب بین یک تا 50 سانتیمتر متغیر است که دامنه ی این تغییرات به ضخامت و تراکم پذیری لایه ها، طول زمان بارگذاری ، درجه و نوع تنش بستگی دارد. بررسی نتایج نشان می دهد که فرونشست در دشت مشهد متوقف نشده است و ادامه یافتن این روند می تواند پیامدهای جبران ناپذیر جانی و مالی به همراه داشته باشد.

کلیدواژه ها:

پایش فرونشست ، مشهد ، برداشت آب زیرزمینی ، تداخل سنجی راداری