نگاهی به سیر تحول و الگوهای طراحی آشپزخانه

طراحی داخلی به ویژه طراحی داخلی خانه را می‌توان در زمره پیچیده‌ترین مسائلی طبقه‌بندی کرد که یک معمار یا طراح با آن روبرو است. به عبارتی خانه به عنوان مکان سکونت انسان که شامل فضاهایی همانند اتاق‌های خواب، فضای نشیمن، آشپزخانه، توالت، حمام و... است، می‌بایست در عین دارا بودن ویژگی‌ها و کیفیت‌های فضایی خاص خود، به نیازمندی‌های و خواسته‌های تمام کاربران خود نیز پاسخ‌گو باشد. در این میان آشپزخانه را می‌توان برخوردار از ویژگی‌هایی دانست که آن را به نوعی از میان سایر فضاهای خانه شاخص‌تر می‌کند. حضور و فعالیت مدام انسان (بانوی خانه) در فضای آشپزخانه و ارتباط تک‌تک افراد خانه با این فضا سبب می‌شود که این فضا را به صورت جداگانه بتوان مورد تحلیل فضایی قرار داد. به عبارتی این فضا در عین برخورداری از یک کاراکتر ویژه همانند سایر فضاهای خانه، به عنوان فضای که حضور تمام افراد خانواده در آن را در یک زمان واحد یا در زمان‌های مختلف‌ می‌توان انتظار داشت، شیوه طراحی و کیفیت‌های فضایی مطلوب خود را می‌طلبد. بیشتر مطالعاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته‌اند به کلیت فضای خانه و طراحی داخلی آن پرداخته‌اند و به بررسی روابط کلی فضاهای داخلی و بررسی کیفی و تفسیر ویژگی‌های فضایی آنها پرداخته‌اند. پرداخت ریزبینانه به هرکدام از این فضاها به ویژه فضای آشپزخانه، دیدگاهی است که تا به حال کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از این رو این مقاله با این رویکرد ضمن تحلیل فضایی آشپزخانه به ویژه در یک خانه ایرانی و سیر تحول کیفیت‌هایی فضایی و مکانی آن در دوران مختلف و تاثیرپذیری آن از فرهنگ ایران سعی دارد با ارائه الگوهایی به بیانی تازه در طراحی فضای آشپزخانه در یک خانه ایرانی دست یابد.

کلیدواژه ها:

ویژگی‌های سازمان فضایی ، آشپزخانه ، کیفیت فضایی ، کیفیت مکانی ، الگوی طراحی