مقایسه اثرات سیتوژنتیک پرتوگیری شغلی و پروگیری ازمنابع طبیعی

انسان همواره در معرض تابش پرتوهای طبیعی (با منشاء کیهانی و زمینی) و پرتوزاهای مصنوعی ساخت بشر (در پزشکی، صنایع و بخشهای تحقیقاتی) است. پرتوهای یونساز می توانند سبب انواع آسیبهای DNA از جمله شکستهای کروموزومی گردند که خود می تواند زمینه ساز بروز عوارض دیررس پرتوگیری مانند سرطان باشد. از طرف دیگر شواهدی نیز وجود دارند که پرتوگیری با دزهای کم در دراز مدت می تواند سبب تحریک پاسخهای ایمنی و آداپتیو شود. هدف از این تحقیق بررسی، ارزیابی و مقایسه وقوع شکست های کروموزومی در پرتوگیریهای شغلی از منابع مصنوعی (در مراکز صنعتی) و پرتوگیری از منابع طبیعی (در مناطق با پرتوزایی طبیعی بسیار بال) و مقایسه برخی پاسخهای ایمنی هومورال و سلولی است. به این منظور بررسی های سیتوژنتیک و ایمنی بر روی 35 نفر پرتوکار، 35 نفر از ساکنین مناطق با پرتوزایی طبیعی بسیار بال و 35 نفر شاهد با میانگین سنی و جنسیت مشابه صورت گرفت. آنالیز آماری نتایج نشان داد که میزان شکستهای ک روموزومی آستریک و دیسنتریک در لنفوسیتهای خون محیطی هر دو گروه آزمون افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد داشت اما ارتباط دز- پاسخ مشاهده نشد. افزایش شکستهای کروماتیدی در ساکنین نسبت به کارکنان، احتمال سمیت شیمیائی م واد رادیواکتیو را مطرح می کند. پروفایل سیستم ایمنی هومورال تفاوت معنی داری در گروه ها نشان نداد اما در پاسخهای ایمنی سلولی، پاسخ تکثیری لنفوسیتها به میتوژن و درصد بروز فاکتور فعالسازی CD69 بر روی لنفوسیتهای T CD4+ فقط در گروه ساکنین مناطق با پرتوزایی طبیعی بالا افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد نشان داد که می تواند نوعی تحریک پاسخ ایمنی در نتیجه مواجهه با پرتوهای با آهنگ دز کم در این مناطق باشد. در کل در حدود دز پرتوگیری شده در این مطالعه شکستهای کروموزومی در لنفوسیتها همراه با نقص عملکرد در پاسخهای ایمنی آنها نبوده است.

کلیدواژه ها:

پرتوهای یونساز ، شکست کروموزومی ، پرتوگیری ، ساسخ ایمنی