فرصتها و چالشهای پیش رو در رویکرد جهانی شدن برای تحقیق و توسعه

جهانی شدن و به دنبال آن، جهانی کردن یا جهانی سازی که ارتباط مستقیمی با آینده بشریت دارد جدی‏ترین و مهمترین رویکرد جوامع مختلف، و از جمله چالش‏های جریان‏های فکری و ایدئولوژیک، در دو دهه اخیر بوده است. جهانی شدن در تمام ابعاد خود یک روند تاریخی است که نتیجهٔ نوآوری بشر و پیشرفت تکنولوژی است که به افزایش و ادغام حوزه های مختلف تحقیق و توسعه در سراسر جهان منجر گردیده است. در سالهای اخیر عنوان " جهانی شدن " بیش از قبل مطرح شده و عده ای آن را به عنوان یک روند سودمند و کلیدی برای توسعه جهان آینده که اجتناب ناپذیر و غیر قابل تغییر است تلقی می کنند. برخی دیگر از جهانی شدن با خصومت و حتی ترس یاد می کنند و معتقدند جهانی شدن نابرابری را در میان ملتها افزایش می دهد، اشتغال و استانداردهای زندگی را تهدید و پیشرفت اجتماعی را نقش بر آب می کند. جهانی شدن، گاهی به حرکت مردم (نیروی کار) و دانش (تکنولوژی) به فراسوی مرزهای بین المللی دلالت می کند. عده ایی روند جهانی سازی را در تمامی ابعاد برابر با غربی‏کردن در راستای منافع سلطه و سرمایه داری جوامعی از جهان و بی‏توجه به منافع و مصالح و ارزشهای جوامع دیگر جهان می دانند. جهانی شدن یک روند (پروسه) عادی و جهانی سازی یک طرح (پروژه) و جهانی بودن یک واقعیت است و غالبا بدون توجه به صورت مترادف و با برداشتهای ناصحیح مطرح می‏شود. امروزه بسیاری از کشورها تمامی امکانات سخت‏افزاری و نرم‏افزاری خود را برای مواجهه صحیح با رویکرد جهانی شدن به کار می‏گیرند تا دریافت کننده بیشترین امتیازات و کمترین لطمات این موضوع باشند. جهانی شدن بعنوان یک فرایند گریز ناپذیر در قرن بیست و یکم در تمامی ابعاد خود، یقینا" نظام تحقیق و توسعه را نیز در جهان دستخوش تغییر و تحول می نماید، از این رو شناسایی ویژگیها و آثار این فرایند بر نظام تحقیق و توسعه ( و به عبارتی جهانی شدن تحقیق و توسعه ) یکی از وظایف اصلی اندیشمندان، کارشناسان و تصمیم گیرندگان هرکشور است. با توجه به اینکه جهانی شدن، فرصتها و چالشهایی را برای نظام تحقیق و توسعه پدید می آورد لازم است با بهره گیری از این فرصتها و با شناخت بهتر چالشها و تامل و دقت نظر در برنامه ریزی های ذیربط بتوان به پیشرفت و اعتلای نظام تحقیق و توسعه کشورمان در راستای رویکرد جهانی شدن کمک نمود.

کلیدواژه ها:

نظام تحقیق و توسعه ، رویکرد جهانی شدن ، فرصتها و چالشها