بررسی پراکندگی و فرآیندهای حاکم بر غنی شدگی و تهی شدگی عناصر سنگین V, Zr, Ba, Sr و Cr در کانسار بنتونیت آبگرم چاهریسه (شمال شرق اصفهان)

کانسار بنتونیت تاقدیس آبگرم چاهریسه در بالاترین قسمت سازند قرمز پائینی در این منطقه قرار گرفته است و از نظر زون بندی ساختمانی- رسوبی در نوار سهند- بزمان واقع شده است. غنی شدگی عناصر سنگین در بنتونیت توسط فاکتورهایی مانند تبادل یونی، مکانیسم جذب سطحی و تمرکز آنها در فازهای برجای غیر قابل حل کنترل می شود. بررسی های شیمیایی نشان داد که باریم عمدتاً در طول دگرسانی توف ها شسته می شود. شدت شستشو تقریباً برابر با شدت تهی شدن پتاسیم از بنتونیت است. پس از شکسته شدن فلدسپارهای پتاسیم این عنصر از سیستم برداشته می شود. تهی شدن این عنصر با غنی شدن زیرکنیم همراه است. عمده زیرکنیم موجود در بنتونیت های این کانسار منشاء ثانویه داشته و از ماسه سنگ ها و ک نگلومراهای روی آن نشئت گرفته است. کلسیم موجود در سنگ مادر و کلسیت رسوب کرده از سازند قم، مقدار استرانسیم بنتونیت ها را کنترل می کنند. وانادیوم بیشتر بصورت فرم های آنیونی خودش (مثل (VO(4)(-3 و( VO(4)(-2) که در خاک های قلیایی پایدارند می تواند در بنتونیت وجود داشته باشند. کرم موجود در بنتونیت کم و عمدتاً بصورت (Cr(+4 وجود دارد.

کلیدواژه ها:

چاهریسه ، اسمکتیت ، عناصر سنگین ، تحرک بالا ، خاک قلیایی