وعده نکاح در حقوق ایران و ضمانت اجرای آن

در این مقاله اثر حقوقی خواستگاری در حقوق ایران و پارهای از کشورهای اسلامی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.هدف از خواستگاری اظهار تمایل یک طرف به ازدواج با طرف دیگر است.قبول خواستگاری از طرف مقابل و برقراری دوران نامزدی برای خواستگار حقی ایجاد میکند و از نظر تکلیفی مانعخواستگاری دیگران میگردد با وجود این خواستگاری قبول شده نیز با دو مشکل اساسی روبرو است اولا:خواستگاری حتی اگر در مورد قبول طرف دیگر واقع شود، رابطه زوجیت ایجاد نمیکند و مرد و زن در دوران نامزدی بیگانه محسوب میشوند بنابراین هر یک از آنها میتواند از نامزدی عدول کند گر چهتمام یا قسمتی از مهریه نیز تادیه شده باشد. ثانیا:گر چه زیاندیده میتواند برابر قواعد مسوولیت مدنی خسارت خود را از فاعل زیان بگیرد ولی، در عمل، گرفتن خسارت از نامزد پشیمان با توجه به حذف ماده 1036 ق.م.کاری بس دشوار است زیرا دادرسان دادگاهها بیشتر به نصوص قانونی استناد میکنند و کمتر از اصول و قواعد حقوقی استفاده میکنند.به علاوه چون هر یک از نامزدها میتواند از وعده نکاح عدول کند و صاحب حق نباید زیانهای ناشی از اجرای حق خویش را بپردازد مگر اینکه از حقوقخود سوء استفاده کند و در اجرای حق خود مرتکب تقصیر شده باشد بنابراین زیاندیده باید تقصیر طرف مقابل را نیز ثابت کند. وانگهی قرار دادن وجه التزام نیز نمیتواند هیچ یک از دو طرف را به قبول نکاح در آینده پایبند کند و همچنین حرمت تکلیف خواستگاری از کسی که دیگری از او خواستگاری کرده و مورد قبول قرار گرفته کارساز نیست.به نظر میرسد که ازدواج موقت در دوران نامزدی برای دو طرف وافی به مقصود است.

کلیدواژه ها:

ضمانت اجرا ، خواستگاری ، نامزدی