بهینه سازی کالوس زایی در دو گونه زوفا Hyssopus officinalis

زوفای معمولی (Hyssopus officinalis) و گونه ی دیگر زوفای محلی (Hyssopus angustifilius) گیاهی دارویی علفی، چندساله، متعلق به تیره نعناعیان با منشای آسیای صغیر است. این گیاه به عنوان گیاه دارویی ضد اسپاسم، ضد فساد و خواص ضد عفونی کننده علیه باکتری، قارچ و ویروس ها شناخته شده است. با توجه به اهمیت دارویی و خطر انقراض دو گونه بویژه گونه محلی زوفا رسیدن به روش های بهینه تکثیر رویشی ضروری به نظر می رسد. هدف از این آزمایش دستیابی به بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی برای تولید کالوس است که بتوان در پژوهش ها ومراحل بعد به باززایی گیاه و همچنین تولید متابولیتهای ثانویه به خصوص درگونه محلی که روبه انقراض است دست یافت. بدی نمنظور ابتدا بذور ضدعفونی و در محیط MS کشت گردید و بعد از دو هفته نمونه های ساقه جدا شده و به محیط MS وB5 با غلظت های هورمونی (شاهد، 0.5mg/L 2,4-D;1mg/L 2,4-D;0.2 NAA + 0.5mg/L 2,4-D;0.2 mg/L NAA + 1mg/L 2.4-D) کشت گردید و در شرایط کنترل شده اتاقک کشت نگهداری شد و در مرحله بعد یادداشت برداری صفات زمان شروع کالوس و درصد کالوس دهی انجام گردید. نتایج بدست آمده ازجدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل بین گونه، محیط و تیمار هورمونی در سطح یک درصد معنی دار بود. همچنین، مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان تولید کالوس در هر دوگونه محلی و معمولی در تیمار 0.5 mg 2,4-D مشاهده شد، که در این تیمار،زوفای معمولی بعد از 6 روز و زوفای محلی بعد از 11 روز شروع به کالوس دهی کردند. بنابراین باتوجه به این پژوهش، تیمار ذکر شده برای کالوس دهی این دوگونه گیاهی پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

زوفای محلی ، زوفای معمولی ، تیمارهورمونی ، کالوس زایی ، محیط کشت