بررسی و شناخت اصول معماری ایرانی

در ایران به علت شهرنشینی شتابزده، مدرنیزه شدن زندگی، افزایش جمعیت ، تجهیزات و خدمات مدرن شهری، ساختمانهای جدید باویژگیهای کاملا متفاوت و مغایر با خصوصیات و اصول زندگی سنتی، ایجاد شده و نتیجه آن تغییرات اساسی در سیما، معماری و کیفیت های بصری شهرها بوده است. معماری رایج امروزی، با تاثیر از فرهنگ و استانداردهای غربی، شکل مدوله ای به خود گرفته و به فرهنگ، آداب و رسوم ایرانیان بی توجه است، علاوه بر این هیچ قانون و یا مرجعی وجود ندارد که برای چالش های غالب بر جامعه معماری امروز ایران ما الگو و زبانی جدید به عنوان راهکار ارائه دهد. تنها با یاری و تکیه بر تجربه گذشتگانمان است که می توانیم نظرات بی شمار فیلسوفان و تحسین هنرمندان گواه بر زیبایی کامل این تجربیات را تصدیق کنیم.حفظ تجارب ارزنده گذشتگان در معماری و شهرسازی بومی ایران نه تنها یک وظیفه اجتماعی و فرهنگی است، بلکه باعث تداوم فرهنگی و تقویت هویت ملی میشود. بررسی اصول و عناصر معماری پیش از دوره ی گذار ایران، به معنی بازگشت به گذشته و تقلید از آن نیست، بلکه رجوع به ارزشهای پویا وشکل دهنده ی هویت ماست. معماری باید نیازهای فیزیکی و روحی ما را از محیط اطرافمان تامین کند و ساختار و چهارچوبی برای فعالیت های جاری در آن بسازد ؛ و بالاتر از همه بیانگر ارزش های فرهنگی، اخلاقی و نمادین معماری ما باشد. بر این اساس، اصول معماری عبارتست از: مرکزیت، نظم، درون گرایی، ابهام، تعادل، کمال گرایی، وحدت و کثرت، تنوع، زیبایی، هماهنگی با طبیعت، توازن، اندازه، حفظ حریم، بداعت، سلسله مراتب، پرهیز از اسراف، کامل بودن، چند کارکردی بودن و آرامش. این اصول دارای مصادیق کاربردی و روشنی در بنا هستند که می توان با به کارگیری آنها به یک بنا هویتی بر پایه معماری ایرانی- اسلامی بخشید.

کلیدواژه ها:

معماری ، معماری ایرانی ، اصول معماری ایرانی ، معماری ایرانی – اسلامی.