طراحی الگوی مراقبت طولانی مدت سالمندان در ایران با استفاده از تکنیک دلفی

مقدمه : در اواسط قرن جاری، ایران با نسبت 33 درصد جمعیت سالمند، رتبه سوم جهان را به خود اختصاص خواهد داد. مطالعات صورت گرفته در ایران حاکی از آن است که برنامه های مراقبتی در مراکز نگهداری شبانه روزی با توجه به نیازهای مراقبتی دوره سالمندی و شرایط خاص هر سالمند توسعه نیافته است. بررسی روند الگوهای مراقبت سالمندی در جهان نشان می دهد که تعداد افراد ناتوان نیازمند مراقبت های درازمدت با مسن تر شدن جمعیت افزایش خواهد یافت لذا تدوین الگویی کاربردی و مبتنی بر شواهد جهت پاسخگویی به نیازهای مراقبتی سالمندان امری ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف طراحی الگوی مراقبتی سالمندان در مراکز نگهداری ایران به مورد اجرا در آمد. روش کار : در این مطالعه ابتدا الگوهای رایج مراقبت سالمندان در جهان شناسایی گردید و در ادامه استانداردهای مراقبتی هر یک از آنها در شش حوزه بسته خدمات مرتبط با سلامت، بسته خدمات عمومی، ارایه دهندگان خدمات، شرایط برخورداری از خدمات، روش های تامین مالی خدمات و نیز تسهیلات و امکانات مراکز نگهداری به روش مرور نظام مند شناسایی گردید. سپس تمامی استانداردهای مراقبتی در پرسشنامه دلفی وارد و جهت اعمال نظر بر اساس دو معیار اهمیت و قابلیت اجرایی به صاحبنظران ارائه گردید. خبرگان مطالعه افرادی با حداقل 5 سال تجربه دانشگاهی و اجرایی در عرصه سالمندی بودند که در دو دور متوالی اقدام به امتیازدهی به استانداردها نمودند. یافته ها : در دور اول دلفی از مجموع 48 پرسشنامه توزیعی تعداد 40 پرسشنامه گردآوری و تحلیل گردید (83.33 درصد میزان پاسخدهی) و از جمع 305 استاندارد اولیه تمامی آنها به استثنای 73 مورد از سوی صاحبنظران تایید شدند. در ادامه، 73 استاندارد باقیمانده به دور دوم دلفی راه یافتند و در این مرحله نیز از مجموع 40 پرسشنامه توزیعی، 38 پرسشنامه بدست آمد (95 درصد میزان پاسخدهی) که پس از تحلیل آنها، تعداد 40 استاندارد مورد پذیرش قرار گرفت و سایر استانداردها از ورود به مدل نهایی بازماندند. در طی این مطالعه حوزه های مربوط به بسته خدمات سلامت، ارائه دهندگان خدمات بهداشتی، خدمات عمومی، تسهیلات و امکانات مراکز مراقبتی، شرایط برخورداری از خدمات و روش های تامین مالی به ترتیب 37.09، 27.27، 15.27، 15.27، 3.27 و 1.81 درصد از مدل نهایی را به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که طیف گسترده ای از الزامات اساسی جهت اجرایی نمودن یک مدل کارآمد در عرصه مراقبت سالمندی در ایران مورد نیاز می باشد که می بایست مورد توجه مدیران و سیاستگزاران این عرصه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مراقبت سالمندی ، استاندارد ، تکنیک دلفی