ماهیت سود حاصل از سپرده گذاری در نظام بانکداری ایران

اشخاص مبادرت به انعقاد قراردادهایی با بانکها و موسسات مالی تحت عنوان سپردهگذاری مینمایند.علیرغم رواج اینگونه قراردادها ماهیت آن در نظام حقوقی ما روشن نیست و حتی قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز به نظر میرسد کمکی در این خصوص ننموده است. مهمترین قانون در این زمینه تصویبقانون عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362 و اجرایی شدن آن در سال 1363 بود. مهمترین مشخصه این قانون حذف بهره از سیستم بانکی کشور و جایگزینی سود در این سیستم بود. در یک نگاه دو نوع سود در هر سیستم بانکی به چشم میخورد، یکی سودی که بانکها در مقابل سپرده سپردهگذاران با توجه به مقدار وزمان سپرده به آنها اعطا میکند و دوم سودی که بانک در مقابل اعطای تسهیلات به سرمایهگذاران با توجه به نوع و زمان و مقدار تسهیلات اعطایی از آنها دریافت میکند؛ در قانون تصویب شده مذکور ماهیت ایندو سود از هم جدا نیستند؛ چرا که طبق این قانون بانکها وکیل سپردهگذاران در اعطای تسهیلات و دریافتسود میباشند که بعد از کسر حقالوکاله و سهم منابع خود این سود را به سپردهگذاران اعطا میکند، بنابراین در جهت رسیدن به ماهیت سود سپردهگذاری باید به ماهیت سود دریافتی از وام گیرندگان پی برد، برایرسیدن به این هدف لازم است قراردادهای بانک را در زمینه اعطای تسهیلات مورد بررسی قرار داد تا به ماهیت سود دریافتی در نتیجه سپردهگذاری پی برد. از انواع قراردادهایی که بانکها با سرمایهگذاران منعقد میکنند قراردادهای مبادلهای از اهداف بانکداری بدون ربا فاصله بیشتری گرفته و بنابراین سود حاصل از این قراردادها به حقیقت ربا نزدیکتر شده است.

کلیدواژه ها:

بانک ، سپرده گزاری ، ربا ، سود