تحلیل بارش و بررسی دوره های مرطوب کوتاه مدت ایرانشهر با استفاده از مدل زنجیره مارکف

در این پژوهش که بارش منطقه ایرانشهر را در بر می گیرد ، روزه های بارش 0/1 میلیمتر و بیشتر ایستگاه سینوپتیک ایرانشهر در دوره آماری 1385-1359 بررسی شده است. ابتدا مقدار بارش ماهانه ، فصلی و سالانه در طی دوره آماری و بعد فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم 1 تا 7 روزه و فراوانی هر کدام از توالی ها به صورت مجزا مطالعه گردید . سپس بر اساس مدل زنجیره مارکف احتمال وقوع هر یک از توالی ها به صورت ماهانه و فصلی محاسبه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که : مقدار بارش : با بررسی میانگین یک دوره آماری 27 ساله بارش برای شهرستان مورد مطالعه ؛در می یابیم که متوسط بارندگی سالیانه این شهرستان 108 میلیمتر و انحراف معیار بارش سالیانه به میزان 73/14 بوده است. بر این اساس بیشترین بارشها به لحاظ ماهیانه مربوط به بهمن بوده است . بیشترین بارندگی فصلی در شهرستان ایرانشهر مربوط بهفصل زمستان می باشد .کم بارش ترین ماههای سال به قاعده رایج این اقلیم در پاییز و تابستان مشاهده می شود . مهرماه با متوسط 1.5 میلیمتر بارندگی خشکترین ماه سال و ماههای شهریور و آبان هر کدام با 1.7 و 2.5 میلیمتر بارندگیبه ترتیب دومین و سومین ماه خشک از لحاظ بارندگی می باشد . و ماههای تیر و مرداد با توجه به اینکه در فصل تابستان قرار دارند به علت نفوذ توده هوای موسمی از طرف شرق که غالبا با بارش های رگباری و شدید توام می باشند باعث شده است که میانگین بارندگی در فصل تابستان بیشتر از میانگین بارش در فصل پاییز باشد ، در ضمن حداکثر بارندگی روزانه ( 24 ساعته ) در طی دوره اماری مربوط به فصل تابستان که در تیر 1373 حادث شده است . در بررسی فراوانی روزهای بارانی حداکثر فراوانی روزهای بارانی با 42 روز وحداقل آن با 3 روز در سال می باشد . اسفند بیشترین فراوانی ، مهر و شهریور کمترین فراوانی روزهای بارانی را دارند . از نظر فراوانی روزهای بارندگی زمستان فصل مرطوب وتابستان فصل خشک منطقه می باشد .از مقایسه فراوانی توالی های پیش بینی شده با فراوانی توالی های مشاهده شده دقت مدل زنجیره مارکف را در پیش بینی توالی های مرطوب در منطقه ایرانشهر که هم در فصل سرد سال و هم در فصل گرم سال از بارش ناهماهنگی برخردار می باشد ، نشان داد.

کلیدواژه ها:

ایرانشهر ، بارش ایرانشهر ، توالی های مرطوب ، تحلیل و پیش بینی بارش ها ، زنجیره مارکف