بررسی تغییرات وزنی و محتوای پرولین و کربوهیدرات در توده های مختلف خرفه( L.portulaca oleracea )تحت تنش خشکی

گیاه خرفه با نام علمی (Portulaca Oleracea L.) گیاه دارویی ارزشمندی میباشد که در شرایط گرم و خشک گسترش یافته و نسبت به خشکی متحمل است. برای ارزیابی میزان مقاومت تودههای مختلف خرفه نسبت به تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، با چهار سطح تنش خشکی (حد ظرفیت زراعی، 75 درصد ظرفیت زراعی، 50 درصد ظرفیت زراعی و 25 درصد ظرفیت زراعی) و 5 توده بومی خرفه (قم، کلات، سبزوار، یزد، گچساران) با سه تکرار انجام شد. پس از کاشت و استقرار کامل بوته ها، ظرفیت زراعی خاک از طریق روش وزنی تعیین، و مقدار آب مورد نیاز در هر یک از تیمارهای رطوبتی محاسبه شد. سپس گلدانها روزانه توزین و آبیاری بر اساس آب از دست داده شده، صورت گرفت. نتایج نشان داد که افزایش تنش خشکی سبب کاهش معنی داری در وزن تر و خشک ریشه، برگ و ساقه نسبت به شاهد شد. همچنین توده های قم و کلات در مقایسه با سایر تودهها در شرایط تنش خشکی پایداری بیشتری به لحاظ شاخصهای وزنی از خود نشان دادند. میزان پرولین و کربوهیدرات محلول، در اثر تنش خشکی سطح 75 درصد ظرفیت زراعی افزایش داشت و در سطوح بالاتر تنش خشکی تغییر معنی داری نسبت به سطح 75 درصد ظرفیت زراعی نکرد. همچنین توده قم و کلات برتری معنی داری نسبت به سایر تودهها از نظر انباشت پرولین و کربوهیدراتهای محلول نشان دادند. این مطالب موید این موضوع هستند که یکی از مکانیسم های تحمل به تنش خشکی در گیاه خرفه، انباشت اسمولیتهای سازگار کننده مذکور میباشد که از طریق تنظیم اسمزی و دخالت در مکانیسم های حفاظتی با تنش خشکی مقابله مینمایند. بنابراین با جمع بندی نتایج به دست آمده از صفات مورد مطالعه در این پژوهش، تودههای قم و کلات را با توجه به تاثیر متقابل توده و خشکی، میتوان به ترتیب به عنوان تودههای متحمل به تنش خشکی برای این تحقیق معرفی نمود.

کلیدواژه ها:

خرفه ، تنش خشکی ، شاخص های وزنی ، کربوهیدرات محلول ، پرولین