بره موم؛ فرآورده دارویی ارزشمند زنبورعسل با منشا صمغ و رزین گیاهان

بره موم یا چسب زنبورعسل به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته میشود که مواد اولیه آن توسط زنبورعسل از گیاهان به ویژه جوانه گل ها و برگ ها جمع آوری می گردد. زنبورهای عسل با جمع آوری مواد مترشحه گیاهی مختلف از جمله صمغ، رزین، موسیلاژ، شیرابه های لاتکس و گاها بخش هایی از قسمت سبز جوانه و در ادامه فرآوری آن در داخل کندو و اضافه کردن مقداری موم و گرده گل بره موم را تولید می کند. نقش اکولوژیک بره موم در کندو حمایت فیزیکی و شیمیایی از کلنی در برابر پارازیت ها و بیمارگرهاست و جهت پر نمودن درزها و شکاف های داخلی کندو، برهمومیایی اجساد و لاشه های مهاجمین کندو، ضدعفونی و صیقلی نمودن جدار داخلی کندو و حجرات شان و همچنین اثرات آنتی بیوتیکی به عنوان بخشی از مکانیسم دفاعی کلنی زنبورعسل در برابر بیمارگرهای متعدد مورد استفاده قرار می گیرد. از مهمترین فعالیت های بیولوژیکی بره موم در مصارف انسانی می توان به ضد سرطان، ضد التهاب، آنتی بیوتیک، ضدقارچ و ضد مسمومیت کبدی اشاره کرد. کیفیت بره موم تولید شده به وسیله زنبورعسل برمبنای منبع گیاهی آن ارزیابی می شود در نتیجه خواص فیزیکی و شیمیایی بره موم اعم از رنگ، طعم و بو، مواد موثره و خواص دارویی آن متاثر از نوع صمغ و رزین گیاهان می باشد. به دلیل فلور غنی گونه های گیاهی و اقلیم های متعدد؛ تنوع بالایی به لحاظ منابع گیاهی صمغ و رزین در کشور وجود دارد. گیاهان تیره سرو Cupressaceae، کاج Pinaceae، بید Salicaceae، توسکا Betulaceae و چتریان Umbelliferae مهمترین منابع صمغ و رزین در ایران می باشند که در تهیه بره موم زنبورعسل حائزاهمیت هستند. با توجه به غنای بالای کشور به لحاظ گیاهان مولد صمغ و رزین و تنوع بره موم تولیدی در زنبورستان ها به عنوان یک فرآورده دارویی فراسودمند و طبیعی می توان با تحقیقات بیشتر زمینه استفاده گسترده تر آن در بخش های مختلف پزشکی، دامپزشکی، صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی را فراهم نمود.

کلیدواژه ها:

بره موم ، زنبورعسل ، گیاهان ، رزین ، آنتی بیوتیک