مدل‌بندی سیلابهای حوضة بالادست کرخه ، بمنظور طراحی سازه های هیدرولیکی

آگاهی از میزان و تواتر دبی سیلابی با دوره برگشتهای مختلف از موارد ضروری در طراحی سازه های آبی می باشد، اما اغلب در محل احداث سازه ها با فقدان ایستگاه اندازه گیری و یا کمبود آمار مواجه هستیم که در چنین صورتی برآورد قابل اطمینان دبی سیلابی امری الزامی می باشد. تشخیص پارامترهای مؤثر در سیلاب و تشکیل مدلهای منطقه‌ای مناسب در حوضة بالادست سد کرخه از مهم‌ترین اهداف این پژوهش است. بدین منظور در ابتدا اقدام به جمع‌آوری، اصلاح و بازسازی آمار دبی‌های حداکثر لحظه‌ای روزانة ایستگاههای حوضه مذکور گردید. از 39 ایستگاه موجود در منطقه، 21 ایستگاه انتخاب و بقیه به دلیل نقص آمار حذف شدند. 28 سال بعنوان دورة مشترک آماری مشخص گردید. تحلیل فراوانی داده‌های سیلاب با تواتر مختلف به وسیلة نرم‌افزار HYFA صورت گرفت. پس از آن بهترین توزیع آماری توسط آزمون نیکویی برازش برای هر ایستگاه تعیین شد. در مرحلة بعد بکمک نرم‌افزار SPSS و از روش تحلیل منطقه‌ای و رگرسیون ساده و چندگانه، بصورت خطی و غیر خطی، میان دبی و ویژگیهای فیزیوگرافیک حوضه، مدلهای منطقه‌ای سیلاب استخراج گردید. درنهایت مدل خطی بدلیل سادگی و ضریب همبستگی بالا، مناسبتر از سایر مدلها تشخیص داده شد. این پژوهش نشان داد که از مشخصه های فیزیوگرافیکی، مساحت حوضه (A)، بیشترین تأثیر را در تولید سیلاب دارا می باشد.

کلیدواژه ها:

سیل ، کرخه ، برآورد دبی حداکثر لحظه ای ، تحلیل فراوانی سیل ، مدل بندی سیلاب ، خصوصیات فیزیوگرافی