فلسفه ی تعلیم و تربیت در ایران

تمام شاخه های فلسفه به خصوص فلسفه ی تربیت از یک سو منبع روشنی بخش همه ی اهداف و برنامه ها و کارکردهای آموزشی و تربیتی و از سوی دیگر عهده دار هدایت آموزش فلسفه ی زندگی و روش درست اندیشیدن و راه خردمندانه زیستن به کودکان و نوجوانان و جوانان است. فلسفه و اندیشه اساسی در تعلیم و تربیت همگانی این است که دوره ی آموزش همگانی ( سنین پنج تا هجده سالگی ) زمان آموزش دانش های پایه و مهارت های اساسی زندگی و تربیت شهروندی محلی و ملی و جهانی و انسانی است و جوهر این آموزش ها، درست اندیشیدن و تفکر انتقادی است. فلسفه، روش درست اندیشیدن، راه خردمندانه زیستن و کوشش برای شناختن هستی است. تربیت، آن دسته از فعالیت های اجتماعی و هدفمندی است که از سوی انسان های نسبتاً رشد یافته به منظور رشد و اصلاح پایدار همه ی جنبه های فردی و جمعی وجود دیگر افراد آدمی و طبیعتاً به اشکال مختلف نسبت به مخاطبان گوناگون در طول زندگی ایشان انجام می شود. با بررسی مقدماتی پیشینه ی تاریخی تعلیم و تربیت در ایران می توان اظهار داشت که فعالیت های تربیتی در این کشور دارای مبنای فلسفی معین و مشخصی نبوده و اندیشه های دانشمندان مسلمان ( به طور غالب ) و دیگر اندیشه ها ( به طور حاشیه ای ) به نحوی پنهان بر شاکله ی تربیتی ایران اثرگذار بوده اند. رشته فلسفه تعلیم و تربیت که دارای دو بعد فلسفی و آموزشی است، با این هدف که به حل مشکلات آموزشی و ترسیم نظام مطلوب تربیتی بپردازد، ابداع شده است با این وجود رشته ی فلسفه ی تعلیم و تربیت قادر به کسب جایگاه واقعی خود در ایران نبوده است. مهمترین مبانی اساسی تربیت براساس سند تحول بنیادین را می توان بر حسب موضوع به در پنج بخش به این شرح طبقه بندی کرد: مبانی هستی شناختی؛ مبانی انسان شناختی؛ مبانی معرفت شناختی؛ مبانیارزش شناختی؛ مبانی دین شناختی.

کلیدواژه ها:

ایران ، آموزش ، تعلیم ، تربیت ، فلسفه