قاعده احسان در گستره ی فقه و حقوق کیفری

نیکوکاری انسان نه فقط در عرف جوامع و ماهیت ادیان الهی مورد پذیرش قرار گرفته و سفارش شده است، بلکه برای فاعلان آن پاداش دنیوی و اخروی نیز مقرر گردیده است، یکی از مصادیق نیکوکاری انسان در گستره ی فقه اسلام و قوانین ایران مخصوصا قوانین کیفری قاعده ی احسان می باشد،که به موجب آن فردی که به انگیزه ی خیرخواهانه عملی را انجام دهد و اتفاقا همان عمل منجر به خسارت و صدمه بر دیگری و یا حتی فوت او شود با وجود شرایطی مسیول شناخته نمی شود، از جمله ی این شرایط می توان به عرفا خیرخواهانه بودن عمل ، ضرر کمتر داشتن عمل فرد به نسبت ضرر وارده بر فرد مورد احسان و رعایت مقررات قانونیاشاره کرد؛ قانونگذار در قانون جدید مجازات اسلامی مقررات این قاعده را به صراحت در ماده 510 مورد اشاره قرار داده است که در این نوشتار نیز سعی می شود بعد از اشاره به مبانی فقهی این قاعده، شرایط اعمال آن را بر مبنای مقررات کیفری علی الخصوص ماده 510 قانون مذکور مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

کلیدواژه ها:

نیکوکاری ، رفع مسیولیت ، فقه ، حقوق کیفری ، قاعده ی احسان