بررسی تحلیلی ادبیات عامیانه در آثار سیمین دانشور

فرهنگ عامه که در مقابل فرهنگ رسمی قرار میگیرد، دانشی است که ابعاد سنتی یک جامعه را در بر میگیرد و ادبیات عامیانه که یکی از شاخههای آن است، به مجموعه ترانهها، قصهها، اساطیر و ضربالمثلهای رایج در میان یک قوم اطلاق میشود که به طور شفاهی ازنسلی به نسل دیگرمنتقل میشود و موضوعات آن برگرفته از فرهنگ قومی است. بسیاری از نویسندگان بزرگ معاصر برای دلنشین کردنآثار خود، از نمودهای ادبیات عامیانه کمک گرفتهاند که میتوان از صادق هدایت، صادق چوبک، هوشنگ گلشیری، جلال آلاحمد و سیمین دانشور به عنوان بزرگترین این نویسندگان نام برد. درباره استفاده برخی از این نویسندگان از نمودهای فرهنگ عامه، تحقیقاتیصورت گرفته که دراین میان، جای خالی پژوهشیدرباره سیمین دانشور محسوس است. از آنجا که دانشور نویسندهای مردمی است و در آثار خود توجه خاصی به فولکلور و شاخصههای آن از جمله ادبیات عامیانه دارد، در این مقاله سعی بر این بوده است تا با ارایه تعریفجامع و کاملی از مفاهیم فرهنگ عامه، ادبیات عامیانه و شاخصههای آن، و استخراج نمودهای این شاخصهها از آثار داستانی سیمین دانشور، به شیوهای توصیفی- تحلیلی، کمیت و کیفیت استفاده ایشان از ادبیات عامیانه مورد بررسی قرار گیرد. یافتههای پژوهش حاضرگویای این است، که این نویسنده از بیشتر مولفههای ادبیات عامیانه در آثار خود بهره گرفته و از آنها در راه جذابتر و پرمخاطب کردن آثار خود استفاده کرده است و از این طریق، گامی در جهت حفظ این شاخه از فرهنگ عامه ایرانزمین برداشته است. تحقیقاتی از این دست میتواند علاوه بر یاری رساندن به شناخت اندیشههای نویسندگان پیشرو، در راه رشد و بهبود اوضاع فرهنگی کشور نیزمثمر ثمر باشد.

کلیدواژه ها:

سیمین دانشور ، فرهنگ عامه ، ادبیات عامیانه ، داستان معاصر ، تحلیل موضوعی