بررسی رابطه فضاهای بی دفاع شهری با احساس امنیت اجتماعی شهروندان تهرانی

یکی از این تناقضات کنونی حیات شهری، بی سازمانی اجتماعی، ناهنجاریها، احساس ترس و ناامنی شهروندان است. سطحی از ناامنی شهری ناشی از شرایط کالبدی مکانی و طراحی شهری است. برای مطالعه درباره -ویژگیهای فضاهای شهری و نقش آن در احساس امنیت شهروندان از نظریات گوناگون جامعه شناسی، روان شناسی اجتماعی، طراحی شهری )نظارت چشم های خیابان، جین جاکوبس، تفاوت فرهنگی، راپوپورت،فضای قابل دفاع، نیومن، پنجره شکسته، ویلسون، پیشگیری وضعی از جرم، کلارک، ری جفری و چیدمان فضایی، هیلیر( استفاده شد که تعدادی بر تاثیر فضا و محیط بر رفتار تاکید کرده اند یعنی برخی مکانها به لحاظ ساختار کالبدی فرصت بیشتری را برای وقوع جرم و ناامنی فراهم می کنند.روش پژوهش مبتنی بر پیمایش و ابزار پرسشنامه است. پرسشنامه پژوهش ابعاد امنیت را در چهار مولفه احساس امنیت مالی، روانی، جانی وناموسی با 28 گویه ساخته شده است که پس از اعتباریابی و برآورد پایایی در 27 نقطه شهر تهران در قالب فضاهای بی دفاع وفضاهای بادفاع اجرا گردید. تعداد 400 نفر از شهروندان تهرانی نمونه تحقیق را شامل می شوند که از پنج حوزه شهری شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران برگزیده شدند. انتخاب نمونه ها مبتنی بر نمونه گیری سهمیه ای در فضاهای مورد مطالعه بر اساس زمان مراجعه پرسشگران بوده است. احساس امنیت شهروندان تهرانی در فضاهای ایمن و بادفاع بیشتر از فضاهای بی دفاع و ناامن می باشد. آزمون فرضیه رابطه بین فضای شهری و احساس امنیت نشان داد تفاوت معنی داری از نظر احساس ناامنی بین شهروندان به تفکیک فضای بی دفاع و بادفاع مشاهده می گردد و برخی از فضاها به سبب عوامل کالبدی و اجتماعی به صورت بالقوه پذیرای آسیب های اجتماعی هستند و بستری مطمین برای فعالیت های امنیت زدا و خشونت آمیز فراهممی کنند.

کلیدواژه ها:

احساس امنیت ، فضاهای شهری ، طراحی محیطی و کالبدی ، ترس از جرم