استفاده از سیستم هشدار سریع خشکسالی برای بهره برداری مخزن سد زاینده رود

امروزه با توجه به رشد روز افزون جمعیت و توسعه بخش های کشاورزی و صنعتی استفاده بهینه از منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است.برای مدیریت منابع آب در مناطق خشک که اتکای بیشتری به سدها و ذخیره سازی آبهای سطحی دارند، استفاده از سیستم های هشدار سریع خشکسالی (DEWS) با معرف های هیدرولوژیکی، می تواند بر مقابله و آمادگی بر خشکسالی و کمبود آب و همچنین پیشگیری از کاهش ذخایر آبی تا حد زیادی مفید واقع شود.در تحقیق حاضر سعی شده است یک سیستم هشدار سریع خشکسالی با تکیه بر مؤلفه های مؤثر در مدیریت و برنامه ریزی رها سازی از سدهای مخزنی تهیه گردد.سیستم مورد استفاده شامل سه بخش اصلی 1) پایش خشکسالی 2) اندازه گیری و پایش مصرف آب در آینده و 3) محاسبه یک شاخص هشدار و تصمیم گیری برای مدیریت خشکسالی می باشد که برای سد زاینده رود ارائه گردید. در طراحی این سیستم ابتدا رها سازی از سد با استفاده شبکه های عصبی مصنوعی (ANNs) در یک دوره 6 ماهه با در نظر گرفتن عدم قطعیت مربوط، با سطوح احتمالاتی مختلف پیش بینی شد، همچنین بر اساس اطلاعات تاریخی ذخیره آب مخزن و به روش نگاشت خود سامان یافته (SOFM) پایش خشکسالی در 5 دسته ( بدون خشکسالی، خشکسالی ضعیف، خشکسالی با شدت کم، خشکسالی شدید و خشکسالی خیلی شدید) انجام گرفت. سپس یک شاخص هشدار خشکسالی (DAI) با توجه به شرایط جاری مخزن سد و مصرف آب در یک دوره پیش بینی 6 ماهه، محاسبه گردید در نهایت بر اساس نتایج حاصل از شاخص محاسبه شده، سطوح مختلف هشدار از وضعیت شرایط نرمال تا شرایط کم آبی شدید برای دوره پیش بینی مورد نظر با در نظر گرفتن عدم مربوط مشخص گردید. استفاده از سیستم هشدار سریع طراحی شده می تواند نقش موثری در مدیریت و برنامه ریزی مخزن سد زاینده رود ، تعیین سیاست های جیره بندی و همچنین کاهش آثار خشکسالی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

سیستم هشدار سریع خشکسالی ، عدم قطعیت ، یش بینی خشکسالی ، سد زاینده رود