مدیریت منابع آب مناطق خشک و نیمه خشک ایران در بحران خشکسالی

کشور ایران به دلیل واقع شدن بخش های عمده ای از آن در مناطق جغرافیایی خشک و نیمه خشک و ویژگی های توپوگرافی آن از یک سو و توزیع ناموزون زمانی و مکانی بارندگی ها از سوی دیگر در مرز تنش آبی قرار گرفته است. از طرفی به دلیل عواملی همچون رشد جمعیت، نیاز به غذای بیشتر، ضرورت ارتقای سطح بهداشت و رفاه اجتماعی، توسعه صنعتی و حفاظت اکوسیستم ها، تقاضای آب را روز به روز بیشتر می کند. خشکسالی جزء بلایای طبیعی نامحسوس ایت. از بین تعاریف خشکسالی تعریفی که مقبول تر و منطقی تر می باشد عبارت است از اینکه خشکسالی را می توان معلول یک دوره شرایط خشک غیر عادی دانست که به اندازه کافی دوام داشته باشد تا عدم تعادل در وضعیت هیدرولوژی یک ناحیه ایجاد شود. متاسفانه خشکسالی در بازه های زمانی غیر مشخص در کشور اتفاق می افتد و این خشکسالی ها و کمبود آب نه تنها خسارات اقتصادی بلکه تنش های اجتماعی، سیاسی و مخاطرات بهداشتی به بار می آورد. لذا مدیریت جامع کنابع آب در مهار این بحران جهت دستیابی به توسعه پایدار امری اجتناب ناپذیر می باشد. در این مقاله سعی شده در خصوص مدیریت منابع آب (مقابله با خشکسالی ها و روش های صرفه جویی منابع آب در بخش های مصارف کشاورزی و . . . .) پیشنهاداتی ارایه گردد. راه حل بلند مدت و کلان مقابله با خشکسالی، مدیریت جامع منابع آب در حوزه های آبریز با مشارکت تمام مصرف کنندگان اعم از زارع، بخش توریست، صنعت و شهرنشینی است. توسعه روش آبیاری قطره ای، تغییر الگوی کشت به سمت گیاهان مقاوم به خشکی و تدوین یک برنامه مدت دار برای مقابله خشکسالی باید در دستور مدیران کشاورزی کشور قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مدیریت ، منابع آب ، خشکسالی