مطالعه و بررسی نقش نمادین فرشته و دیو در نگاره های شاهنامه طهماسبی

شاهنامه طهماسبی یکی از غنی ترین مجموعه های نقاشی ایران است، آگاهی از تمام جوانب این اثر، راه را برای درک بیشتر بینش و دانش نقش پردازی نگارگری ایرانی می گشاید. نقش مایه های نمادین، یکی از عواملی است که در نگاره ها بدان توجه شده است. در مقاله حاضر، به بررسی نقش نمادین فرشته و دیو در نگاره های منتخب شاهنامه طهماسبی پرداخته و به این سوالات پاسخ داده است: نقش نمادین فرشته و دیو در نگاره ها بیانگر چیست ویژگی های فرمی و بصری در نقوش فرشته و دیو به چه شکل است هدف از این پژوهش شناخت ویژگی های بصری، فرمی و نمادین فرشته و دیو در نگاره های شاهنامه طهماسبی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، با بررسی اسناد کتابخانه ای و میدانی انجام پذیرفته است. بنا بریافته های پژوهش، تصاویر فرشته و دیو در شاهنامه طهماسبی با توجه به موضوع نگاره، نقش بسته و نگارگر از آن ها به عنوان نیروهای خیر و شر استفاده کرده است، ویژگی های بصری و فرمی این دو موجود نیز متناسب با شخصیت شان تصویر شده است. بنابراین نگارگر با بهره گرفتن از بستر ارزشمند شعر و ادب فارسی، همچنین مفاهیم عمیق حکمت ایرانی و عرفان اسلامی، در کنار طبیعت گرایی ملموس، به جلوه گری دیو و فرشته پرداخته است.

کلیدواژه ها:

شاهنامه طهماسبی ، عناصر نمادین ، فرشته ، دیو ، نگارگری ایرانی