بررسی نقش ماهی و معنای نمادین آن در سفالینه های دوره اسلامی ایران

پژوهش بر آرایش ظروف سفالی بیانگر آن است، که اکثرا نقوش مشتمل بر تزیین هندسی، گیاهی، حیوانی و انسانی است، گاهی مجموع موارد فوق و گاهی، برخی موارد ذکر شده جهت تزیین استفاده شده است. نقش ماهی غالبا بصورت هندسی و تجریدی در تزیین سفالینه ایرانی خودنمایی می کند، نگاره ی ماهی از پیشینه فرهنگی بسیار زیادی برخوردار است و ریشه در اسطوره و باورهای این سرزمین دارد. از مهمترین و فراگیرترین طرح ها در آثار سفالی مناطق مختلف می باشدو در آثار سفالی (کاشان ساوه) داخل حوضی پر آب و درکنار آن درخت زندگی همراه با انسان به وفور به تصویر کشیده شده است. این پژوهش بر آنست ابتدا به معرفی جایگاه نقش ماهی در فرهنگ و اساطیر ایران پرداخته و در مرحله بعد به معرفی سبک و شیوه ی نقش زنی سفال کاشان و ساوه سده 6و 7ه.ق و کاشی هایی از امام زاده جعفر دامغان و تخت سلیمان با این مضمون بپردازد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. جامعه آماری مورد پژوهش ظروف سفالی کاشان و ساوه و کاشی های امام زاده جعفر دامغان و تخت سلیمان با مضمون ماهی و درخت می باشد. روش نمونه گیری به شکل غیر تصادفی ( انتخابی) روش تجزیه و تحلیل نیز کیفی می باشد.

کلیدواژه ها:

اسطوره ، ماهی ، سفال ، ایران ، دوره اسلامی