بررسی تطبیقی «نظام تخییل» در غزلهای ترکی و فارسی محمدحسین شهریار

محمد حسین شهریار» از زمره ی شاعران دوزبانه ای است که بخشی از معرفی جایگاه واقعی وی در عرصه ی شاعری، مستلزم مطالعه ی تطبیقی آثار فارسی و ترکی او است. وی بیش از 28 هزار بیت شعر به زبان فارسی و در حدود 3 هزار بیت به زبان ترکی دارد. با توجه به نقش اساسی تخیل در شعر، این جستار بر آن است تا با کاربست نظریه ی «ژرار ژنت»، «نظام تخییل» را در سروده های شاعر به زبان مادری مورد مطالعه قرار دهد. اگرچه شهریار، در هر دو عرصه (زبان فارسی و ترکی) توانسته است دید و دریافتی نو از جهان و انسان، ارائه دهد، اما مطالعه ی سروده های ایشان، نشان می دهد که وی در شعر ترکی خود؛ «حیدربابایه سلام»، «سهندیه» و «غزلیات ترکی»، با بهره گیری از قوی خیال و روح تأثیرپذیر خود و ترکیب آن با حلاوت زبان مادری و همچنین انتخاب و استخدام لغات و تعبیرات عامیانه و پیاده کردن آن ها در شعر، قوی تر و تأثیرگذارتر از سروده های فارسی، تابلوهای رنگینی از احساس و عاطفه ی بی پیرایه و زلال خویش را - که غالباً برخاسته از بالندگی وی در روستا و حس نوستالژیک وی است - ارائه داده است.

کلیدواژه ها:

محمد حسین شهریار ، تخیل ، غزل ترکی