بررسی شاخص ها ی پایداری موجود در سکونتگاه های تاریخی نمونه موردی: محله فهادان شهر یزد

تفکر پایداری بر نحوه رویکرد انسان به جهان هستی دلالت دارد. پایداری نگرشی است که از تغییر نگاه انسان به جهان متولد شده است. بنابراین تفکر پایداری به عنوان نحوه نگرش انسان به جهان هستی، نظام اخلاقی خاصی را تبیین می کند. مقصود از نظام اخلاقی، بستر ارزشهای دورنی است که به واسطه بایدها و نبایدها و توصیه های عملی تاویل شده است. می توان رد پای چنین تفکری را در شیوه زیست بسیاری از جوامع بومی در طول تاریخ دنبال کرد. پایداری مفهومی است که در ذات بسیاری از فرهنگ های بومی پیش از دوران صنعتی وجود داشته است. در این فرهنگها مفهوم پایداری؛ باورها، شیوه برخورد با محیط و شیوه ساخت و ایجاد سکونتگاه ها را شکل می داده است. پایداری و حرکت به سمت توسعه شهری پایدار چندین دهه است که بسیار مورد توجه مسئولین و جوامع شهری بوه است. در فرایند عمومی دستیابی به شهرهای پایدار مراحل شناخت، ارائه معیارها و شاخص های پایداری و نیز ارائه راهکاها از جمله مهمترین گام ها به شمار می روند. طبق نظرات سازمان ها و کمسیون ها ی جهانی توسعه پایدار مبنی بر لزوم بومی بودن معیارها و شاخص های توسعه پایدار، اولین گام پس از مرحله شناخت، استخراج معیارها و شاخص های بومی است. برای دستیابی به این مهم بهترین راه رجوع به بافتهای تاریخی است. زیرا مفهوم زمان در دل آنها حل شده و حاوی بسیاری از شاخص های مذکور می باشند. در این راستا در این مقاله که از جمله مقالات کاربردی است، سعی شده با بررسی محله تاریخی فهادان در شهر یزد تا حد امکان شاخص های پایداری محلی استخراج و معرفی گردد. علت انتخاب این محله قدمت بالاتر آن نسبت به سایر محلات (هسته اولیه شهر) و پا بر جا بودن آن است. در این راستا در فرایند یاد شده، پس از انجام مرحله شناخت بافت در پنج بعد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، مدیریتی، شاخص های پایداری موجود در بافت شناسایی شده است.

کلیدواژه ها:

پایداری ، شاخص های پایداری ، توسعه شهری پایدار ، سکونتگاههای تاریخی