تجربه استفاده از نشانگرهای زیستی در بسترهای رسوبی خلیج فارس

تجمع مواد آلی در رسوبات دریایی بدلیل خاصیت آب گریزی آنها پدیده ای است که جزو عوامل کلیدی در تعیین شرایط زندگی کف زیان محسوب می شود و روشهای شیمیایی بدلیل صرف هزینه بالا و نتیجتا عدم امکان کاربرد در مقیاسهای وسیع جغرافیایی در دریا در این خصوص دارای نقاط ضعفی هستند . علاوه بر این معمولاً غلظت بعضی از مواد آلی در رسوبات بسیار پایین و حتی پایین تر از حد تشخیص ابزارهای سنجش آزمایشگاهی می باشد . بنا بر این تفسیر پاسخهای زیستی جانداران کف زی که شامل تغییرات بیوشیمیایی، فیزیولوژیک و هیستولوژیک به منظور تخمین تأثیرپذیری ارگانیسم ها از مواد شیمیایی است و نشان دهنده تأثیرپذیری یا تغییر حاصله در ارگانیسم ها هستند و در سطوح زیرارگانیسمی، جمعیتی یا اکوسیستمی مورد مطالعه قرار می گیرند، به عنوان روشی با قابلیت پوشش جغرافیایی بالا مورد توجه است . در این مقاله نتایج تحقیقات انجام شده توسط نگارنده در مرکز ملی اقیانوس شناسی با رویکرد استفاده از نشانگرهای زیستی در بسترهای رسوبی خلیج فارس به موازات روشهای شیمیایی ( از جمله تعیین غلظت مواد آلی رسوب در چهار جزیره از شرق تا غرب خلیج فارس و نیز تجربه مدل سازی حرکت این مواد از رسوب به دوکفه ای ها و نقد توانایی کاربرد این جانداران و نیز استفاده از غشاهای بیولوژیک به عنوان نشانگر زیستی ) مورد بحث قرار گرفته و توانایی ها و نقاط ضعف آنها از جمله سن، جنس و تاثیر پذیری از طیف گوناگون مواد آلی رسوبات بستر نقد گردیده است .

کلیدواژه ها:

نشانگرهای زیستی ، بسترهای رسوبی ، خلیج‌فارس ، دوکفه ای ها ، غشاهای زیستی