امکان سنجی و تحلیل تطبیقی-زیرساختی بکارگیری سیاست بازارگرا در مدیریت منابع آب ایران

اقتصاد و محیط زیست همواره رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند. معمولا رویکردهای اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، بدلیل وابستگی زیاد به منابع طبیعی موجب تخریب و فشار بر محیط زیست خواهند شد. اما میتوان با برنامه ریزی و سیاست گذاری دقیق، اقتصاد را در خدمت بهبود کیفیت محیط زیست به کار گرفت، که نمونه بارز آن استفاده از سیاست بازارگرای منابع آب در ایران در جهت استفاده بهینه از منابع آبی است. رویکردهای بازارمبنا، اغلب بهعنوان دستورالعمل یا قوانینی برای تشویق رفتارها، از طریق ابزارهای بازار، و فراتر از دستورالعمل های صریح و روشن بیان شده اند. طی سالهای گذشته بدلیل افزایش فشارها بر منابع آب ایران، ابزارهای بازارگرا به عنوان رویکردی به منظور مدیریت منابع آب معرفی شده اند. لذا در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از رویکردی تحلیلی و تطبیقی به بررسی نحوه استفاده و ظرفیت سازی صحیح سیاست بازارگرا در مدیریت منابع آب ایران پرداخته شود. بررسیها نشان دهنده این موضوع است که با توجه به ضعفها و کاستیهایی که از لحاظ کمی و کیفی در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعتی و خانگی ایران وجود دارد، استفاده از رویکرد بازارگرا بدون ظرفیت سازی و توجه به ابعاد مختلف آن میتواند آثار معکوسی بویژه بر مردم ایران داشته باشد. لذا برای سیاستگذاری جامعی در این زمینه در نظر گرفتن ملاحظاتی در تنظیم، طراحی، اتخاذ، بکارگیری و ارزیابی سیاست بازارگرای منابع آب لازم و ضروری است که این مهم میتواند از طریق تصحیح کمبود اطلاعات، تغییر مشوقها و یا استفاده از ابزارهای مدیریت خاص صورت پذیرد تا در نهایت سود حاصل از آن نصیب جامعه و محیط زیست گردد.

کلیدواژه ها:

سیاست بازارگرا ، منابع آب ، مدل کالیدسکوپ ، ایران