سیستم های اطلاعات جغرافیائی (GIS) و کاربردهای آن در محیط شهری

سیستم های اطلاعات جغرافیائی پایگاه های رایانه ای تخصصی و ویژه ای هستند که حاوی مختصات جغرافیائی و شناسنامه مکانی اطلاعات مربوطه بوده که جهت دریافت، ذخیره سازی و ساخت و پرداخت اطلاعات و ارائه نتایج آنها به صورت های متفاوت مانند نقشه،گراف و روند نما طراحی شده است. وجه تمایز سیستم اطلاعات جغرافیائی با بانک اطلاعات معمولی، فراگیر بودن و هوشمندی نسبی آن است . فراگیر است از آن رو که اطلاعات گرافیکی (مکانی ) و اطاعات غیر گرافیکی (توصیفی و مقداری) مربوط به زمینه های گوناگون یکجا در آن جمع شده است. هوشمند است از آن جهت که قادر به انتخاب تلفیق و تحلیل داده هاست. تعاریف بسیار زیادی از GIS ارائه گردیده است که ساده ترین و جامع ترین تعریف عبارت است از ( سیستم های رایانه ای که قادر به نگهداری و پردازش اطلاعات سطح زمین (اطلاعات نقشه) می باشند). دو نوع سیستم اطلاعات جغرافیائی وجود دارد -1 دستی -2 اتوماتیک. سیستم دستی در گذشته نیز مورد استفاده قرار می گرفته است. در این روش با قرار دادن چند نقشه موضوعی به عنوان مثال نقشه معابر ، فضای سبز، پل ها و نقشه ساخت و ساز ها بر روی یکدیگر و با استفاده از میز روشن اثرات متفاوت این چند عامل را با همدیگر بررسی و در نتیجه میزان ساخت و ساز ها محاسبه می شده است،که این سیستم معایبی را به همراه داشت. ولی با استفاده از سیستم اتوماتیک بسیاری از مشکلات سیستم دستی از بین رفته و محدودیتی در ترکیب و تلفیق لایه های متفاوت به استثنای حافظه رایانه ای نمی توان قائل شد. GIS از سه جزء به وجود آمده است -1 سخت افزارها - 2 نرم افزارها -3 اطلاعات. ابداع و توسعه فن آوری و ابزار تشخیص، سنجش و پردازش تغییرات مکانی خصوصیات کمی و کیفی بناها و محصول به کمک سیستم های ماهواره ای ناوبری جهانی نظیر سیستم آمریکائی مکان یابی جهانی ، سیستم روسی ماهواره ای ناوبری جهانی ، ماهواره فرانسوی و یا ماهواره آمریکائی مجموعه ای توانمند از ابزار و روش های جدیدی به نام UE را فراهم نموده است که به مدیران شهری اجازه می دهد تا تغییرات درون شهر را سنجش و تحلیل نموده و تخصیص نهاده ها را متناسب با استعداد و نیاز مختلف بهینه سازد.