ارزیابی مدل‌های تجربی فرسایش و رسوب در مناطق خشک شمال استان گلستان مطالعه موردی «حوزه بالا دست بند خاکی آق بند گنبد»

فرسایش خاک و تولید رسوب از معضلات اصلی در اکثر حوزه های آبخیز کشور است. به علت فقدان تجهیزات لازم هیدرومتری و رسوب سنجی در اکثر حوزه های آبخیز استفاده از مدل‌های تجربی فرسایش و رسوب اجتناب ناپذیر است. استفاده فراگیر از این مدل‌ها در کشور سبب گردید که تحقیق حاضر جهت ارزیابی دقت این مدل‌ها (MPSIAC و EPM) با مقایسه برآورد آن ها با میزان رسوب خروجی واقعی از حوزه به انجام برسد. حوزه آبخیز آق بند با مساحت 6257 هکتار در شمال غرب شهرستان گنبد (استان گلستان) واقع در منطقه ای بیابانی می‌باشد. نتایج حاصل از برآوردها رسوب زایی حوزه با استفاده از مدل‌های فوق‌الذکر نشان داد که عمر مفید بند خاکی آق بند به ترتیب به کمک مدل‌های MPSIAC و EPM 26 و 20 سال تخمین زده می‌شود. در حالی که با گذشت 10 سال از اولین آبگیری (1379) بند مذکور مخزن آن کاملاً مملو از رسوب گردیده است. این موضوع بیانگر تفاوت قابل ملاحظه بین برآورد مدل‌ها و شرایط مشاهداتی (واقعی) تولید رسوب حوزه است.

کلیدواژه ها:

MPSIAC ، EPM ، آق بند ، ارزیابی ، رسوب