بررسی آماری و پهنه بندی طوفان های گرد و غبار در استان خراسان رضوی

پدیده گردوغبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیانهای جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر با وجود دوره خشکسالی طولانی مدت در ایران، گرد وغبارها افزایش داشته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تاثیر قرار می دهند. یکی از مناطقی که با توجه به موقعیت و ویژگی های طبیعی (نزدیکی به کویرها) از این پدیده اقلیمی متاثر است استان خراسان رضوی می باشدکه این مطالعه به بررسی گردوغبارها در این استان می پردازد. برای این هدف داده های ماهانه روزهای گردوغبار در ایستگاههای سینوپتیک استان برای دوره 1987-2005 از سازمان هواشناسی دریافت شد. در ادامه فراوانی روزهای گردوغبار هر ایستگاهها در فصول مختلف استخراج گردید. با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) رورزهای گرد وغبار در سطح استان پهنه بندی گردید. نتایج نشان داد دو ایستگاه سرخس و گناباد در استان خراسان رضوی بیشترین گردوغبار ها را تجربه کرده اند و مناطق شمالی استان کمترین روزهای گرد وغبار را داشته اند. همچنین در اد امه همبستگی ها دما و گرد وغبار در استان نشان می دهد که دو ایستگاه گناباد و سرخس بیشترین همبستگی را داشته و با افزایش دما در این دو ایستگاه،‌گرد وغبار افزایش داشته است. به نظر می رسد این مناطق که در نزدیکی کویر ها قرار دارد و بارندگی کمی در طول سال داشته و وقوع این رخداد در این مناطق بیشتر می باشد در حالیکه در شمال استان با توجه به وجود ارتفاعات و ریزش های بیشتر، گرد وغبار کمتری اتفاق می افتد.

کلیدواژه ها:

گرد وغبار ، مخاطره اقلیمی ، استان خراسان رضوی