بررسی تاثیر نوع اراضی بر ذخیره کربن خاک حوزه آبخیز نومه رود

افزایش غلظت دی اکسید کربن در جو زمین به عنوان اصلی ترین عامل تغییرات اقلیمی است که تغییر در اکوسیستم ها و در نتیجه کاهش تنوع زیستی از عواقب و خسارت ناشی از آن هستند. بنابراین جلوگیری از ورود و کاهش پیش از سطح آستانه تحمل آلایندگی دی اکسید کربن اتمسفری، امری ضروری به نظر می رسد. حوزه های آبخیز در هر منطقه به عنوان بزرگترین واحدهای فیزیکی و توپوگرافیک با تنوع اکوسیستم ها از اهمیت خاصی برخوردار هستند. خاک، از مهمترین اجزای این اکوسیستم ها، در مقیاس جهانی سومین منبع ذخیره کربن است و در توازن جهانی کربن و ترسیب مجدد آن نقش به سزایی دارد. به منظور برآورد ترسیب کربن خاک، در حوزه آبخیز نومه رود تحت پنج تیمار شامل دیمزارهای رها شده، مراتع، جنگل های انبوه، جنگل های نیمه انبوه و جنگل های تنک انتخاب گردید. نمونه برداری خاک در عمق 30-0 سانتی متری به صورت تصادفی با سه نمونه و یا بیشتر در شبکه های یک کیلومتر مربعی (در نقشه توپوگرافی) برای هر کاربری و در مجموع 85 نمونه برداشت گردید. نمونه ها در هوای آزاد خشک شده و از الک 2 میلی متری در آزمایشگاه عبور داده شد. اندازه گیری کربن آلی خاک با روش والکی- بلاک انجام گردید. نتایج نشان داد که کاربری های مختلف اثرات متفاوتی در مقدار ترسیب کربن دارند. به طوری که در واحد سطح، جنگل های انبوه و مراتع به ترتیب بیشترین و کمترین ترسیب کربن را به خود اختصاص دادند. همچنین اعمال مساحت هریک از کاربری ها در مقدار ترسیب کربن در واحد سطح نشان داد که جنگل های انبوه و جنگل های تنک به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار ترسیب کربن را دارا بودند. هرچند میزان ترسیب کربن مراتع در واحد سطح ناچیز اما به واسطه وسعت بالا، در این منطقه از مقدار ترسیب کربن بالایی برخوردار بوده است. به طور کلی مقدار ترسیب کربن خاک در کل سطح این حوزه آبخیز بیشتر از 311473 تن بوده است.

کلیدواژه ها:

کاربری اراضی ، ترسیب کربن ، دیمزارهای رهاشده ، مرتع ، جنگل ، حوزه آبخیز نومه رود