تحلیل جمعیت شناختی شهرستان های استان آذربایجان غربی با تأکید بر مناطق مرزی طی سالهای 1390 - 1355

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 4,177

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

DEVELOPMENT02_063

تاریخ نمایه سازی: 14 آذر 1394

چکیده مقاله:

این مقاله به بررسی تحولات جمعیت شناختی مناطق مرزی در مقایسه با مناطق غیر مرزی می پردازد. مؤلفه های جمعیت شناسی چون رشد جمعیت، تراکم جمعیت، الگوهای مهاجرتی، و ترکیب جمعیتی مناطق مرزی طی دوره 1390 - 1355 مورد تحلیل جمعیت شناختی قرار گرفته اند. به طور کلی، با وجود تفاوت های اندک در مؤلفه های جمعیتی در بین شهرستان های مرزی و غیرمرزی، تمامی شهرستان ها متأثر از ویژگی مرزی بودن استان آذربایجان غربی مهاجر فرست می باشند و به رغم باروری و زاد و ولد بالا، نرخ رشد پایینی داشته اند. نسبت جنسی هم گویای مهاجرت جمعیت جوان و جویای کار به استان های مرکزی کشور است. همزمان با برنامه سوم توسعه قبل از انقلاب و انتخاب صنعت به عنوان الگوی توسعه، ایجاد قطب های رشد، به عنوان راهبردی برای توسعه مطرح شد که پیامد آن به وجود آمدن یک قطب بزرگ اقتصادی و سیاسی در تهران و تمرکز شدید سرمایه و نیروی انسانی در آن بود. به تبع این امر در بیشتر استان های کشور نیز نوعی عدم تعادل بین مرکز و سایر شهرستان های استان به وجود آمد. در این میان، مناطق مرزی ایران به دلیل دورافتادگی از شهرهای بزرگ، بیش از هر نقطه دیگر مورد غفلت واقع شدند. وجود اختلافات مرزی با کشورهای مجاور و عدم امنیت این مناطق، گسترش فعالیت های سودآور غیر قانونی و عدم تمایل به سرمایه گذاری در بخش های مولد از یک سو و جدایی گزینی فرهنگی در بعضی مناطق به دلیل وجود اقلیت های قومی و مذهبی در آنها از سوی دیگر، باعث عقب ماندگی این مناطق از روند توسعه کشور گردید. بنابراین، ارتقای سطح توسعه مناطق مرزی، بهینه سازی تراکم و توزیع جمعیت در مناطق مرزی، بهبود میزان های اشتغال زمینه ساز امنیت پایدار در این مناطق خواهد شد. الگوهای توسعه ملی و امنیتی باید رویکرد مرزگرایی و پیرامون گرایی را جایگزین مرکزی گرایی و مرز گریزی کنند. در این شرایط نه تنها کشور به یک موازنه جمعیتی و اقتصادی در سطح ملی می رسد، بلکه بسیاری از مشکل امنیتی مناطق غیر مرزی هم بتدریج حل خواهد شد.

نویسندگان

میرنجف موسوی

دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه ارومیه

مارال رحیمی

دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقائی زاده، اسماعیل و همکاران (1390)«جستاری در تحولات عوامل مهاجرت ...
  • ابراهیم زاده، عیسی (1380)؛ «مهاجرت های روستایی و علل و ...
  • ابراهیم زاده، عیسی و همکاران (1389)؛ «نقش مهاجرت روستایی در ...
  • توسعه پایدار مناطق مرزی؛ راهبرد اساسی حفظ امنیت مرزها [مقاله کنفرانسی]
  • اسدی، محمدرضا (1390)؛ «افزایش جمعیت یا افزایش کیفیت جمعیت، کدام ...
  • اطاعت، جواد (1390)؛ «جمعیت و توسعه پایدار در ایران»، فصلنامه ...
  • بنی اسد، مصطفی و همکاران (1392)؛ «بررسی عوامل اقتصادی موثر ...
  • بیک محمدی، حسن و مجتبی حاتمی (1389)؛ «تحلیل جغرافیایی روند ...
  • پاپلی یزدی، محمد حسین و محمد امیر ابراهیمی (1387)، نظریه ...
  • پاپلی زدی، محمدحسین و حسین رجبی سناجردی (1386)، نظریه های ...
  • تقوی، نعمت اله (1371)، مهاجرت های روستا شهری، انتشارات ستوده، ...
  • جوان، جعفر (1380)، جغرافیای جمعیت ایران، انتشارات جهاد دانشگاهی، مشهد. ...
  • حافظ نیا، محمدرضا و همکاران (1391)، سیاست و فضا، انتشارات ...
  • حمدی، کریم و سروش فتحی (1388)؛ «عوامل موثر در گسترش ...
  • خلیلی، احمد (1380)، جمعیت شناسی _ عواقب رشد بی رویه ...
  • ربانی، رسول و همکاران (1390)؛ « بررسی علل انگیزه های ...
  • زارع، بیژن (1389)، جمعیت شناسی اقتصادی و اجتماعی، چاپ چهارم، ...
  • زرعی، بهادر (1392)، بنیادهای نظری جغرافیای سیاسی با تاکید بر ...
  • زالی، نادر و نورالدین عظیمی (1390)؛ «بررسی و تحلیل ابعاد ...
  • زکی، محمدعلی (1391)؛ «اثر مهاجرت بر ساخت اجتماعی اقتصادی جوامع ...
  • زنجانی، حبیب اله (1380)، مهاجرت، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران. ...
  • شوتار، سوفی (1386)، شناخت و درک مفاهیم جغرافیای سیاسی، ترجمه ...
  • ضرآبی، اصغر و حمیدرضا رخشانی نسب (1388)؛ «روند مهاجرپذیری و ...
  • قاسمی اردهائی، علی (1385)؛ «بررسی علل مهاجرت روستاییان به شهرها ...
  • کاظمی پور، شهلا (1384)، مبانی جمعیت شناسی، چاپ دوم، موسسه ...
  • کاظمی پور، شهلا (1389)؛ «توسعه و مناسبات جمعیتی در ایران: ...
  • کلانتری، صمد (1375)، مبانی جمعیت شناسی، انتشارات مانی، تهران. ...
  • تحلیلی بر جمعیت شناختی مناطق مرزی و اثرات آن بر امنیت پایدار [مقاله کنفرانسی]
  • موسوی، میرنجف و علی باقری کشکولی (1392)، روش های تحلیل ...
  • موسوی، میرنجف و همکاران (1393)؛ «نقش مرز و قومیت در ...
  • مهدوی، مسعود (1381)، اصول و مبانی جغرافیای جمعیت، انتشارات قومس، ...
  • مهدوی، مسعود (1385)، مبانی جغرافیای جمعیت، انتشارات پیام نور، تهران. ...
  • میرحیدر (مهاجرانی)، دره (1387)، مبانی جغرافیای سیاسی، چاپ چهاردهم، انتشارات ...
  • Lee, E. S. (1966). "A Theory of Migration", Demography, 3 ...
  • نمایش کامل مراجع