ارزیابی مقاومت نسبی ژنوتیپ های گندم نان نسبت به سوسک برگخوار غلات (Lema melanopa)

سوسک برگخوار غلا ت( لما) یکی از متداول ترین آفات شرق استان گلستان است. لارو حشرات کامل این آفت هر دو از برگ تغذیه می کنند. لاروها اغلب برگ پرچم را ترجیح می دهند. استفاده از ارقام مقاوم یکی از راهکارهای مدیریت مبارزه و کشاورزی پایدار است. در سال زراعی 88 -1387 مقاومت نسبی ژنوتیپ های پیشرفته گندم نان دیم، در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش 18 ژنوتیپ پیشرفته در 3 تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مقایسه شدند. لاین ها در کرت های 6 خطی به طول 5 متر با فواصل 20 سانتیمتری کشت شدند. در مزرعه نمونه برداری 10 ساقه به طور تصادفی انتخاب و تعداد تخم و لارو و حشره کامل آفت شمارش شدند. همچنین از میان 10 بوته انتخاب شده، تعداد ساقه های آلوده به آفت شمارش شدند تا شاخص آلودگی آنها به لما تعیین شو د. داده های به دست آمده با نرم افزار SAS مورد تجزیه قرار گرفته و مقایسه میانگین ها با حداقل تفاوت معنی دا ر (LSD) انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها و شاهد در تعداد لما و شاخص آلودگی اختلاف معنی داری وجود دارد اما در تعداد و درصد ساقه های آلوده به لما اختلاف معنی داری دیده نمی شود. مطابق مقایسه میانگین های ژنوتیپ های گندم نان دیم واریته شماره 13(...CS/TH.SS3) دارای کمترین تعداد لما و شاخص آلودگی ( 140 ) بوده و مقاوم ترین واریته در بین ژنوتیپ های ارزیابی شده بو د. واریته شماره2(...FRTL/2PIED) با بیشترین تعداد لما و شاخص آلودگی ( 843 ) حساس ترین واریته در بین تیمارها بوده و بالاتر از شاهد (با شاخص آلودگی 283 ) قرار گرفت. واریته های 8، 7، 6، 3، 15 و 17 بسیا ر نزدیک به شاهد (کوهدشت) بوده و نسبتاً مقاوم و واریته 14 با شاخص آلودگی 969 هم گروه واریته 13 بوده و نسبتاً حساس می باشد.

کلیدواژه ها:

سوسک برگخوار غلات ، لما ، مقاومت نسبی ، ژنوتیپ ، گندم دیم و Lema melanopa