ارتقاء بهره وری آب در کشاورزی با توجه به شاخص های آن ( مطالعه موردی: دشت شیروان- قوچان)

تشدید بحران آب ناشی از خشکسالی متناوب چند ساله ی اخیر بر اهمیت مدیریت منابع آب در نواحی خشک کشور که تنها جهت فعالیت های اجتماعی و اقتصادی خود متکی بر ذخیره محدود آبخوان های دشت ها می باشند، افزوده است. در مطالعه حاضر بهره وری آب کشاورزی را در مناطق دچار خشکسالی جهت اصلاح الگوی مصرف و حفظ منابع آبی برای محصولات زراعی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر بررسی بهره وری آب کشاورزی برای محصولات زراعی دشت شیروان- قوچان واقع در استان خراسان رضوی می باشد. در این مطالعه اطلاعات مورد نیاز از طریق سازمان جهاد کشاورزی استان و همچنین کشاورزان و کارشناسان امور آب منطقه مورد مطالعه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت آنالیز و تحلیل اطلاعات بدست آمده از سه شاخص CPD,BPD,NBPD استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که کشت هایی با مصرف آب بالا و بازده اقتصادی پایین مانند چغندرقند از الگوی کشت محدوده حذف و بجای آن کشت هایی که موجب کاهش استحصال آب و افزایش منافع اقتصادی برای کشاورزان می گردند همانند جو و گندم و همچنین سیب زمینی جایگزین شود. همچنین لزوم توجه به تغذیه آبخوان ها با استفاده از سیلاب های فصلی که با انتخاب محل و روش صحیح می تواند بسیار مفید واقع شود و استفاده از سیستم های آبیاری کم مصرف یا روش های صرفه جویی در مصرف آب و یا کاهش سطح زیر کشت مشروط به بالا بردن تولید در واحد سطح نیز ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

بهره وری آب ، مدیریت آب ، خشکسالی ، آبخوان ، دشت شیروان- قوچان