بررسی تحمل به ماندابی در مرحله ساقه رفتن در ژنوتیپ های گندم براساس شاخص های تحمل و حساسیت به تنش ماندابی

به منظور بررسی واکنش ژنوتیپ های گندم به سطوح مختلف تنش ماندابی در مرحله ساقه رفتن و ارزیابی شاخص های تحمل و حساسیت به تنش، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر مبنای طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال 87-1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اهواز اجرا گردید. ژنو تیپ های گندم (چمران، ویریناک، S -78-11 و S- 80-18 ) در کرت های اصلی و سطوح ماندابی(0، 10 و 20 روز) در کرت های فرعی قرار داده شدند. بیشترین عملکرد در شرایط شاهد و ماندابی به لاین های S- 80-18 و S -78-11 (با میانگین عملکرد 4/03 و 4/02 تن در هکتار) و کمترین آن به رقم ویریناک (با میانگین عملکرد 3/02 تن در هکتار) تعلق داشت. بیشترین و کمترین عملکرد در تیمارهای ماندابی به ترتیب به تیمارهای شاهد و تنش 20 روز ماندابی مربوط بود شاخص های تحمل و حساسیت به تنش ماندابی TOL ، STI و SSI برای عملکرد دانه محاسبه گردید. در شرایط نرمال، لاین S- 80-18 با عملکرد 4/99 تن در هکتار و در شرایط تنش ملایم و شدید لاین S -78-11 باعملکرد 3/68 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد بودند. شاخص STI که دارای بیشترین همبستگی با عملکرد در شرایط نرمال و سطوح مختلف تنش بود به عنوان شاخص برتر معرفی شدند. این شاخص لاین های S -78-11 و S- 80-18 را به عنوان ژنوتیپ های متحمل و رقم ویریناک را به عنوان رقمی حساس به ماندابی مشخص کرد. شاخص های TOL و SSI نیز لاین S -78-11 را متحمل ترین و رقم چمران را حساس ترین ژنوتیپ ها نسبت به تنش ماندابی نشان دادند.

کلیدواژه ها:

گندم ، تنش ماندابی ، شاخص های تحمل