توسعه یک سامانه حامی تصمیم‌گیری جهت تعیین مکان مناسب برای اسکان موقت بعد از زلزله

زلزله یکی از بلایای طبیعی است که از دیرباز گریبان‌گیر جوامع انسانی بوده و مشقت و خسارات زیادی را به جوامع انسانی تحمیل می‌کند و هنگامی که به وقوع می‌پیوندد، تعادل موجود در سیستم‌های شهر را بر هم زده و دچار اختلال می‌سازد. سکونت شهروندان سیستمی است که بر اثر وقوع سانحه و تخریب واحدهای مسکونی، دچار آسیب می‌شود. اما سکونت تنها به مسکن ختم نمی‌شود، بلکه عناصر بسیاری در این سیستم مانند زیرساخت‌های شهری (آب، برق، سوخت، حمل و نقل و ...) کار و فعالیت (به ویژه بازسازی معیشت) و کنش‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی وجود دارند که باید در بحث سکونت مورد توجه قرار گیرند. در این مسئله افرادی که از زلزله جان سالم به در برده‌اند باید جهت حفظ جان در اثر پس لرزه‌ها یا ریزش‌های احتمالی ساختمان خسارات دیده محل سکونت خود، به مکان‌های درنظر گرفته شده جهت اسکان مراجعت نمایند. از طرفی با توجه به اینکه مکان‌های امن محدودیت ظرفیت دارند و همچنین توزیع آنها در سطح شهر به صورت منظم و عادلانه نیست لذا نمی‌توان بدون برنامه‌ریزی‌های حساب شده و هدفمند قبل از زلزله به این مهم دست پیدا نمود. در حل مسئله فوق مشکلاتی از قبیل: گستردگی، تنوع و گاهی متناقض بودن پارامترهای موجود در تصمیم‌گیری، همچنین وجود یکسری شرایط مؤثر که از کنترل تصمیم‌گیرنده خارج و بر روند تصمیم‌گیری تأثیر می‌گذارند، باعث پیچیده شدن و عدم قطعیت در فرآیند تصمیم‌گیری می‌شود، از این رو تصمیمات این حوزه در قالب تصمیمات نیمه ساختار یافته دسته‌بندی میشوند که به صورت خودکار قابل برنامه‌ریزی نبوده و وجود سامانه‌ای که در تعامل با کاربر دستیابی به راه حل بهتر را میسر سازد. در این تحقیق به توسعه یک سامانه حامی تصمیم‌گیری جهت تعیین اماکن امن برای اسکان افراد بازمانده از زلزله در تهران پرداخته شده است. در این رابطه از ابزار تصمیمی‌گیری چند معیاره در چهارچوب GIS (سیستم اطلاعات مکانی) برای ارزیابی و اولویت‌بندی هر مکان استفاده شده است. این سامانه مدیران بحران را در زمینه تعیین اماکن با پتانسیل بیشتر جهت اسکان اضطراری و اولویت‌بندی آنها در فرآیند تخصیص زلزله‌ زدگان، یاری می‌رساند.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، زلزله ، GIS ، سامانه حامی تصمیم‌گیری ، اسکان موقت