بررسی اهمیت و رویکردهای سرمایه فکری و نقش آن در کارکردهای سازمانی

با توجه به گذار جوامع از عصر صنعت به عصر اطلاعات امروزه تعداد زیادی از شرکتها در سرتاسر جهان دریافتهاند که اندازهگیری و مدیریت سرمایه فکری میتواند برای آنها مزیتهای رقابتی فراهم آورد. در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان ها بر اساس دانش زندگی می کنند.در این میان موفق ترین سازمان ها آنهایی هستند که از دارایی ناملموس به نحو بهتر و سریع تری استفاده می کنند. امروزه از سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده می شود و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد. سرمایه فکری دارایی است که توانایی سازمان را برای ایجاد ثروت اندازهگیری میکند، این دارایی ماهیت عینی و فیزیکی ندارد و یک دارایی نامشهود است که از طریق به کارگیری داراییهای مرتبط با منابع انسانی، عملکرد سازمانی و روابط خارج از سازمان به دست آمده است. سرمایه فکری یک شرکت مجموع سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطهای آن است. داشتن کنترل بر این داراییها سازمان را قادر میسازد از یک طرف حاکمیت داخلی مؤثری داشته و از طرف دیگر، دارای روابط خارجی موفقی با مشتریان وتأمینکنندگان و سایرین باشد. در این میان، حرفه حسابداری و حسابداران نقش مهمیبرای یافتن راههای موثر جهت کنترل و اندازه گیری و سنجش سرمایه های فکری بوسیله مدلها و روشهای ارزیابی این سرمایه ها بر عهده دارند. سرمایه فکری در مشتریان، فرایندها،اطلاعات، علامت تجاری، منابع انسانی و سیستمهای سازمان متجلی میشود و نقش فزایندهای در خلق مزیتهای رقابتی پایدار ایفا میکند. در این مقاله سعی شده است که به یکی از مفاهیم جدید مدیریت یعنی سرمایه فکری، ضمن تعریف مفاهیم و اصطلاحات سرمایه فکری، اهمیت اندازه گیری، روشها و مدلهایی برای اندازه گیری سرمایه فکری به بررسی اهمیت و رویکردهای سرمایه فکری و نقش آن در کارکردهای سازمانی پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

سرمایه فکری ، عناصر سرمایه فکری ، سرمایه ساختاری ، سرمایه انسانی ، سرمایه فیزیکی