بررسی عملکرد قارچ میکوریز در جذب کادمیوم در گیاه آفتابگردان

امروزه خاک، این منبع باارزش زیستی که حیات انسان ها بدان وابسته است از طرق مختلف در معرض آلودگی قرار دارد .اضافه شدن فلزات سنگین از طریق منابع گوناگون ،یکی از دلایل اصلی آلودگی خاکها در نقاط مختلف است. تجمع فلز سنگین کادمیوم می تواند برای تمام موجودات زنده خطرناک باشد به طوری که غلظت های بالای آن ممکن است سرطان زا و جهش زا باشد . مقدار مجاز کادمیوم در خاک، حداکثر 3 پی پی ام می باشد اما این مقدار امروزه به دلیل فعالیت های انسانی رو به افزایش است. انتقال این عنصر از خاک به محصولات کشاورزی و دامی سبب ورود این عنصر به چرخه غذایی انسان و دام می گردد و مسمومیت ناشی از این فلز سبب آسیب جدی به سیستم مغز، کلیه، تولید مثل و گردش خون می گردد. گزارش ها حاکی از آن است که متاسفانه برخی از خاک های زراعی در کشور ما نیز آلوده به عناصر سنگین هستند. لذا به دلیل اهمیت تامین غذای سالم یافتن راهکاری به منظور کاهش میزان تنش وارده به گیاه و یا افزایش تحمل گیاه به تنش فلزات سنگین ضروری به نظر می رسد. با توجه به نقش قارچ های میکوریزی در کاهش جذب عناصر سنگین توسط گیاه و افزایش مقاومت گیاه احتمال می رود که از آن بتوان جهت اصلاح بیولوژیک مکان های آلوده استفاده کرد. به منظور بررسی عملکرد قارچ میکوریز در جذب کادمیوم در گیاه آفتابگردان آزمایشی گلدانی با سه غلظت کادمیوم (5،10و25 میلی گرم در کیلوگرم خاک ) و یک گونه قارچ Glomuse Intraradicesدر دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود انجام شد. نتایج حاصله حاکی از افزایش جذب کادمیوم در گونه های میکوریزی نسبت به گیاهان غیر میکوریزی بود.افزایش غلظت کادمیوم در خاک، افزایش مقدار آن را در اندام گیاه به دنبال داشت. همچنین مشخص شد قارچ میکوریز سبب افزایش جذب کادمیوم در ریشه می گردد و به کادمیوم اجازه انتقال به اندام های هوایی را نمی دهد. با توجه به نقش قارچ های میکوریزی در کاهش جذب عناصر سنگین توسط اندام گیاه و افزایش مقاومت گیاه احتمال می رود که از آن بتوان جهت اصلاح بیولوژیک مکان های آلوده استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

فلز سنگین ، کادمیوم ، قارچ میکوریز ، گیاه آفتابگردان ، آلودگی