تاثیر رشته کوهستانی زاگرس بر کاهش نوسانات بارش در غرب ایران

کوهستانها علاوه بر کاهش دما و افزایش بارش، باعث کاهش نوسانات بارش در مناطق تحت سلطه خود نیز می شوند.قرارگیری رشت کوه زاگرس در نیمه غربی ایران باعث تعدیل شرایط آب و هوای در این منطقه شده و شرایط مساعدی برایزیست را فراهم آورده است بنابراین در این پژوهش با انجام دو آزمون آماری ضریب تغییرات بارش و آزمون خشکسالی(شاخص بارش استاندارد) و مقایس الگوهای آشکار شده از این دو آزمون به بررسی و آشکارسازی تاثیر کوهستان زاگرس برکاهش نوسانات بارش منطقه نسبت به نواحی مجاور اقدام شده است برای انجام پژوهش، ابتدا با استفاده از داده های بارشایستگاه های سینوپتیک کشور، آزمون های آماری یاد شده بر روی هر کدام از ایستگاه ها اجرا گردید و نتایج حاصل بصورت نقشه های پهنه بندی در سطح ایران ترسیم گردیدند. در نهایلت نیز مشخص گردید که در نقشه های حاصل از آزمونحشکسالی که فقط نوسانات شدید بارش (بیشتر از یک انحراف معیار از میانگین سالانه) را در نظر می گیرد، این مسیرهایورود سیستم های بارش (مسیر ورود کم فشارهای سودان و سیکلونهای مدیترانه) هستند که خود را آشکار نموده و رشته کوه زاگرس در کاهش نوسانات شدید بارش تأثیری نمی تواند داشته باشد و در یک سال خاص، اگر فراوانی و یا پتانسیل بارشی سیستم های باران زا، در یکی از مسیرهای اصلی ورود سیکلون های ایران افت شدید یابد (بصورتی که موجب خشکسالی شود)، کوهستان زاگرس اثر چندانی بر تعدیل خشکی هوا ندارد. اما در آزمون ضریب تغییرات بارشف که نوسانات اندک بارش سالانه از میانگین را نیز محاسبه می کند، الگوی آشکار شده از طرز آرایش قرارگیری کوهستان زاگرس پیروی می کند. بنابراین کوهستان زاگرس تنها در زمان رخداد نوسانات کم بارش می تواند بر این نوسانات اثر گذاشته و اثر آنها را در نواحی تحت سیطره خود نسبت به سایر نواحی کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

محیطزیست ، آب و هواشناسی ، ضریب تغییرات بارش ، زاگرس ، ایران