جلوه های زهد در بوستان سعدی

شناخت زهد، به عنوان مقدمهی برای عرفان اسلامی، برای پژوهشگر حوزه عرفان، حائز اهمیت ویژهای است. هرچند عرفان اسلامی با زهد آغاز گردید و در ادامه با بهرهگیری زاهد از عشق، قدم به دوران جدیدی گذاشت، اما باز هم زهد و رعایت اصول آن، موردکتمان قرار نگرفت و به قول مولانا، معرفت و شناخت، محصول زهدهای اولیه عارف است. بوستان سعدی هر چند بیش از آنکه اثری عرفانی محسوب شود؛ اثری تعلیمی و اخلاقی است، اما میتوان مایههای زهد را در گوشه و کنار این کتاب جست و جو کرد؛ چرا که زهد به عنوان فرایندی اجتماعی و اخلاقی در بافت جامعه و اندیشهی ایرانی قرار داشت و در این میان سعدی به عنوانجامعه شناسی مردمی از این اندیشه به دور نبوده است. در این جستار ویژگیهایی زیر را زاهد در کتاب بوستان بیرون کشیده ایم: پرهیز از هوای نفس) که این نفس کشی منجر به ایجاد این صفات می گردد: احسان، راستگویی، بیداری، مدارا، رعایت ادب، غلبه بر خشم، حسن خلق، دوری از حسادت، عفو وبخشش، ایثار و از خودگذشتگی( توبه، تسلیم، شکرگذاری، عبادت و یاد خدا، قناعت، صبر و عزلت.

کلیدواژه ها:

عرفان ، زهد ، سعدی ، بوستان