ارزیابی روش رسوب شناسی در منشا یابی و سهم مشارکت سازندهای زمین شناسی در حوزه های آبخیز

به منظور امکان سنجی استفاده از روش رسوب شناسی در منشاء یابی رسوبات و تعیین سهم مشارکت سازندهای زمین شناسی در تولید رسوب که ادعا شده است دارای توانمندی های لازم در این زمینه است اقدام به ارزیابی کاربرد این روش در زیر آبخیز لنگر واقع در حوزه آبخیز سبزوار در وسعت 6500 هکتار شده است. علت توجه به استفاده از این روش عدم کفایت کاربرد گسترده و دقت نه چندان مطلوب سایر روش ها و مدل های برآورد تولید رسوب نظیر MPSIAC ، EPM ژئومرفولوژی ، هیدروفیزیکی ، فورنیه ، داگلاس و استلیک است که فاقد قابلیت در منشاء یابی رسوبات و سهم مشارکت واحدهای سنگی مختلف در تولید رسوب در حوزه های آبخیز می باشند. از این رو، اقدام به تحقیق حاضر با هدف ارزیابی روش رسوب شناسی در سه مرحله شامل جمع آوری آمار و اطلاعات به ویژه اطلاعات مستخرج از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و عکس های هوایی، مطالعات سنگ شنسای از طریق بررسی های ماکروسکوپی و میکروسکوپی مقاطع نازک تهیه شده از انواع سنگ های منطقه و مطالعات رسوب شناسی از طریق نمونه برداری از بستر رودخانه اصلی و شاخه های فرعی آن درمنطقه تحقیق و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی آنها انجام شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده ی این است که با استفاده از روش رسوب شناسی می توان اقدام به طبقه بندی مقدار تولید رسوب بر اساس نوع سازندهای زمین شناسی (واحدهای سنگی) و تعیین سهم مشارکت هر یک از آنها در تلوید رسوب و تهیه نقشه پهنه بندی مناطق تولید رسوب در حوزه های آبخیز نمود. به نحوی که از این طریق می توان راهکارهای عملی مهار رسوبات را در طرح های آبخیزداری که هدف آنها جلوگیری یا کاهش انباشت رسوبات در مخازن سدها ذخیره ای، رودخانه ها، کانالهای آبرسانی و اراضی زراعی است، ارائه نمود.

کلیدواژه ها:

منشاء یابی رسوب ، سهم مشارکت سازندها در تولید رسوب ، روش رسوب شناسی ، عکس های هوایی ، پهنه بندی منشاء تولید رسوب