بررسی علل فرسایش طبیعی و تشدید شونده در منطقه کرچمبوی استان اصفهان

خاک به عنوان مهمترین منبع تولید منابع غذایی بشر محسوب میشود که برای تشکیل یک سانتی متر از آن در مناطق خشک و نیمه خشک حدود هزار سال وقت لازم است. فرسایش خاک و بیابانی شدن ازجمله فرآیندهایی هستند که منابع آب و خاک کشور ما را به صورت مستقیم و غیر مستقیم تهدید می کنند. به طوری که بررسی فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز، اساس برنامه ریزی در عملیات حفاظتی آب و خاک میباشد. در این مطالعه، منطقه کرچمبوی استان اصفهان با مساحت 11039هکتار به دلیل اهمیت آن در تعلیف بخش زیاد از دامهای منطقه انتخاب گردید. به همین منظور ویزگیهای فیزیوگرافی، اقلیمی، هیدرولوژی ، ژئومرفولوژی ، پوشش گیاهی و خاک منطقه بررسی شد. در ادامه با توجه به ویژگی های شبکه هیدروگرافی و خصوصیات فیزیوگرافی ، حوزه مورد مطالعه به 4 زیر حوزه تقسیم گردید. در مجموع این زیر حوزه ها، 5 رخساره و 60 واحد کاری در رابطه با ژدومورفولوژی منطقه تشخیص داده شد. همچنین مطالعات فرسایش و رسوب در 4 مرحله مطالعات مقدماتی، مطالعات صحرایی، مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات تکمیلی انجام گرفت. با توجه به اینکه حوزه مطالعاتی فاقد ایستگاه های رسوب سنجی و هیدرولوژی بود شدت فرسایش ومیزان رسوبدهی در هر زیر حوزه با استفاده از روش PSIAC به صورت کمی و درواحدهای کاری به صورت کیفی با استفاده از مشاهدات عینی تهیه گردید. نتایج خاصله گویای انست که زیر حوزه آقاگل با مساحت 3113-36 هکتار و شدت فرسایش 1243 ton/Km2.year دارای بیشترین میزان فرسایش و زیر حوزه باغ مادی با مساحت 2640 هکتار و شدت فرسایش 1014ton/Km2.year دارای کمترین میزان فرسایش می باشد. در نهایت عوامل عمده فرسایش در این منطقه به دو دسته عوامل طبیعی و تشدید شونده تقسیم شدند که از میان عوامل طبیعی نوع سازند وشیب از بین عوامل تشدید شونده تغییر کاربری اراضی مرتعی و چرای بی رویه از مهمترین عوامل موثر بر فرسایش در این منطقه تشخیص داده شد.

کلیدواژه ها:

فرسایش خاک ، مدل پسیاک ، سازند ، چرا ، کرچمبوی