بررسی کیفیت هوای تبریز با درونیابی آلاینده ها در محیط GIS بر اساس شاخص AQI

محیط­ زیست مجموعه­ای بسیار عظیم و متشکل از عوامل گوناگونی است که بر اثر یک روند و تکامل تدریجی موجودات زنده و اجزای سازنده سطح زمین به وجود آمده است. آلودگی زیست محیطی از چالش­های اصلی جهان است. آلودگی هوا عامل عمده موثر در سلامت عمومی و میزان فعالیت انسان­ها در نواحی شهری است. میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا از800 هزار نفر در سال 2000 به 3/1 میلیون نفر در سال 2010 در کل جهان رسیده است که در این میان 65% این مرگ و میرها به قاره آسیا اختصاص دارد. آلاینده­های هوا شامل بسیاری از مواد و ترکیباتی می­باشند که از منابع گوناگون طبیعی و به‌خصوص انسان­ساخت وارد هوا می‌شوند و باعث دگرگونی خواص فیزیکی و شیمیایی جوی می‌گردد. یکی از روش­های تخمین آلودگی هوا تلفیق اطلاعات ایستگاه­های سنجش آلودگی و روش­های درون­یابی است. هدف اصلی مطالعه‌ی حاضر، بررسی و ارزیابی کیفیت بهداشتی هوای شهر تبریز و معرفی آلاینده‌های مسئول در اسفندماه سال 1390 می‌باشد. این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی مقطعی می­باشد. غلظت آلاینده‌های هوای اسفندماه سال 1390 شامل CO، NO2، SO2 و Pm10 در ایستگاه‌های چهارگانه شهر تبریز که توسط اداره محیط‌زیست استان آذربایجان­شرقی اندازه‌گیری شده‌اند، جمع­آوری و غلظت­های چهار آلاینده معیار با استفاده از تابع IDW درون­یابی شدند. بر مبنای شاخص کیفیت AQI محاسبه شده کیفیت بهداشتی هوا در گروه‌های خوب، متوسط، غیربهداشتی برای گروه‌های حساس، غیربهداشتی، خیلی غیربهداشتی و خطرناک طبقه‌بندی گردید. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که کیفیت هوای تبریز در زمستان 1390 در مورد آلاینده­های NO2 و SO2 در حد خوب و در مورد CO در حد متوسط بوده است. اما ذرات معلق موجود درهوای تبریز در محدوده­ی ایستگاه راه آهن غیر بهداشتی، در محدوده­ی ایستگاه حکیم نظامی غیربهداشتی برای گروه­های حساس و برای سایر مناطق در حد متوسط است.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، GIS ، IDW ، آلاینده ، تبریز