پهنه بندی حساسیت خطر وقوع زمین لغزش با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره Fuzzy AHP (مطالعه موردی: سازند شوریجه، اسطرخی شیروان)

زمین لغزش یکی از انواع حرکات توده ای می باشد، که تحت تاثیر عوامل متنوع طبیعی و انسانی، هیدرولوژیکی، اقلیمی ایجادشده و به وسیله حضور مستمر عناصر متعددی از جمله بارش و رطوبت تشدید می گردد. از آنجا که پیش بینی زمان دقیق وقوع زمین لغزش از توان علمی انسان خارج است، بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد و رتبه بندی آنها می توان تاحدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. از اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل و مدیریت حرکت های توده ای، شناسایی عوامل موثر در وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر از ترکیب منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی ( Fuzzy-AHP) به عنوان یکی از روش های قابل استفاده و کاربردی به طور موردی در حوزه آبخیز روستای اسطرخی مورد استفاده قرار گرفته است، اقدام به شناسایی عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش و پهنه بندی مناطق مستعد خطر وقوع زمین لغزش انجام گرفت. نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد؛ عواملی نظیرکاربری اراضی، فاصله از آبراهه، واحداجزا اراضی، جهت شیب، فاصله از گسل، جهت زمین شناسی، شیب، گروه هیدرولوژیک، بارش و ارتفاع به ترتیب اولویت به عنوان مهمترین عوامل موثر در لغزش به منظور پهنه بندی شناسایی گردیده و مورد مطالعه قرار گرفتند که عامل کاربری اراضی بیشترین وزن (0.2992) و عامل ارتفاع کمترین وزن (0.0148) را به خود اختصاص داده است. حوزه آبریز از لحاظ حساسیت به لغزش به پنج منطقه تقسیم گردید و مناطق با ریسک وقوع زمین لغزش خیلی زیاد تا خیلی کم شناسایی شدند. نتایج مدل نشان داد که حدود 16 درصد از حوزه آبریز در کلاس حساسیت زیاد و خیلی زیاد قرار دارد. با توجه به نتایج بدست آمده به ویژه در رابطه با کاربری اراضی و با توجه به این که اکثر زمین لغزشها در مناطق غیر مرتعی (به طور عمده در اراضی باغی واقع در دامنه های پرشیب یا واحدهای سنگی نفوذ ناپذیر نزدیک به سطح زمین درحاشیه آبراهه ها و کنار جاده ها) رخ داده اند توصیه می شود از تغییر کاربری اراضی مرتعی به باغی خودداری شود

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، زمین لغزش ، شوریجه ، GIS ، Fuzzy AHP