اثرات ارگونومی با رویکرد نوبتکاری بر سلامت پرسنل شرکت های فولادی و ارایه راه کارهای کنترلی

ارگونومی((Ergonomics دانش بکار بردن اطلاعات علمی موجود درباره انسان می باشد که ظرفیتها و توانمندیهایش را بررسی واطلاعات به دست آمده را در طراحی مشاغل، فراوردهها، محیطهای کار و تجهیزات به کار میبندد. معمولا از اصطلاحات ارگونومی و عوامل انسانی (Human Factors) به طور مترادف بهره گرفته میشود. هر دو اصطلاح رابطه دوسویه کار و نیازمندیهای شغلی رابازگو و تشریح میکند و در صدد کاهش فشارهای جسمانی و روانی در محیط کار هستند. آشکارترین اثر مثبت طراحی درست و مناسب مشاغل، تجهیزات و محیط کار، بالارفتن سطح ایمنی، بهداشت، تطبیق کار با کارگر بر اساس ابعاد بدنی فرد و در نهایت رضایت شغلی و بهبود بهرهوری است. عدم توجه به اصول ارگونومی و رعایت نکردن آنها در محیط کار، هزینه های بسیار زیادی را هم برای کارفرما و هم برای کارکنان بدنبال خواهد داشت و موجب کاهش کارآیی و افزایش استرس کارکنان می گردد. در صورتیکه فناوری ارگونومی بدرستی بکار گرفته شود می تواند موجب حذف یا کاهش صدمات و مشکلات بهداشت و ایمنی شغلی در محیط کار و افزایش کارآیی گردد.ارگونومی نوبتکاری از جمله پدیده های اجتماعی است که ریشه در تاریخ زندگی بشر دارد و امروزه نیز به دلایل اقتصادی و تکنولوژیک دارای اهمیت است. ساعات معمول کار روزانه از 6 صبح تا 6 بعداز ظهر می باشد و نوبتکاری (کار شیفتی) هرنوع کاری است که خارج از این ساعات کاری انجام شود. به بیان دیگر سیستم نوبتکاری عبارت است از دوره های زمانی که در 24 ساعت شبانه روز، افراد به کار مشغول هستند، یعنی 8 ساعت شیفت صبح، 8 ساعت شیفت عصر و 8 ساعت شیفت شب یا دو شیفت 12 ساعته.پدیده نوبتکاری در بسیاری از صنایع و کارخانجات نظیر صنعت نفت، نیروگاهها، فولاد و ذوب آهن و بطور کلی هر صنعتی که در آن سرمایه گذاری اقتصادی سنگینی شده است و همچنین در برخی مشاغل خدماتی مثل پزشکی، پرستاری، آتش نشانی، نیروی انتظامی، خدمات آب، برق، تلفن و ... وجود دارد و افراد در این نوع مشاغل بطور شبانه روزی در حال فعالیت هستند. این افراد مجبورند هنگام روز که جامعه فعال است در خواب باشند و شب که جامعه در خواب بسر میبرد بیدار و مشغول فعالیت باشند.در این تحقیق مشکلات مرتبط با نوبتکاران، بویژه در زمینه رضایتمندی شان و نیز وجود روشها و راهکارهای تجربه شده در دنیا جهت ارتقا بهره وری و رضایتمندی و برخی از راهکارهای آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه ها:

ارگونومی ، سلامت ، راه کارهای مدیریتی ، فولاد